Avashyak Niryukti Part 07

SR No.: 005759
Original Sutra Author: N/A
Author: Aryarakshitvijay
Publisher: Vijay Premsuri Sanskrit Pathshala
Publication Year: 2010
Total Pages: 356
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & agam_aavashyak
File Size: 8 MB

Page 249

२३८
* खावश्यडनियुक्ति • हरिभद्रीयवृत्ति • सभाषांतर (भाग-9)
वि कातव्वं सङ्केतमिति, व्याख्यातं सङ्केतद्वारम् । साम्प्रतमद्धाद्वारप्रतिपिपादयिषयाह
15
-
अद्धा पच्चक्खाणं जं तं कालप्पमाणछेएणं । पुरिमड्डपोरिसीए मुहुत्तमासद्धमासेहिं ॥१५८१ ॥
-
10
5 व्याख्या- अद्धा -काले प्रत्याख्यानं यत् कालप्रमाणच्छेदेन भवति, पुरिमार्द्धपौरुषीभ्यां मुहूर्त्तमासार्द्धमासैरिति गाथासङ्क्षेपार्थः ॥ १५८१ ॥ अवयवत्थो पुण अद्धा णाम कालो कालो जस्स परिमाणं तं कालेणावबद्धं कालपच्चक्खाणं, तंजथा - णमोक्कार पोरिसि पुरिमड्डएकासणग अद्धमासमासं, चशब्देन दोण्णि दिवसा तिण्णि दिवसा मासा वा जाव छम्मासित्ति पच्चक्खाणं, एतं अद्धापच्चक्खाणं । गतमद्धाप्रत्याख्यनं, इदानीं उपसंहरन्नाह [ ग्रं० २१५०० ] भणियं दसविहमेयं पच्चक्खाणं गुरूवणं । कयपच्चक्खाणविहिं एत्तो वोच्छं समासेणं ॥१५८२ ।। आह जह जीवघाए पच्चक्खाए न कारए अन्नं । भंगभयाऽसणदाणे धुव कारवणंति नणु दोसो ॥१५८३॥ नो कयपच्चक्खाणो, आयरियाईण दिज्ज असणाई । न य विरईपालणाओ वेयावच्चं पहाणयरं ॥१५८४॥ नो तिविहंतिविणं पच्चक्खड़ अन्नदाणकारवणं । सुद्धस्स तओ मुणिणो न होइ तब्भंगहेउत्ति ॥१५८५।। सयमेवणुपालणियं दाणुवएसो य नेह पडिसिद्धो । ता दिज्ज उवइसिज्ज व जहा समाहीइ अन्नेसिं ॥१५८६ ॥
20 प्रमाणेना संकेतप्रत्याख्यान हरवा भेजे. संकेतद्वार पूर्ण थयुं ..
અવતરણિકા : હવે અદ્ધાદ્વારનું પ્રતિપાદન કરવાની ઇચ્છાથી કહે છે - गाथार्थ : टीडअर्थ प्रभाशे भावो.
ટીકાર્થ : અહ્વા એટલે કાળ. જે પ્રત્યાખ્યાન કાળના પ્રમાણના ભાગથી એટલે કે પુરિમઢ, પોરિસી, મુહૂર્ત, અર્ધમાસ, માસને આશ્રયીને થાય છે તે પ્રત્યાખ્યાન અદ્ધાપ્રત્યાખ્યાન કહેવાય છે. 25 ।।१५८१|| विस्तारार्थ : खद्धा खेटले आज भेनुं मान आज छे ते अणथी युक्त (होवाथी) अणपय्याश भरावं. ते पय्याश खा प्रभाोना छे - नवारशी, पोरिसी, पुरिमढ, भेडासा, अर्धभास, भास, 'च' शब्दथी जे हिवस, श हिवस, मास विगेरेथी स छ मास जा जघा અદ્ઘાપચ્ચક્ખાણ છે. અદ્ધાપ્રત્યાખ્યાનદ્વાર પૂર્ણ થયું. હવે ઉપસંહાર કરતા કહે છે → ગાથાર્થ : ટીકાર્થ પ્રમાણે જાણવો.
30 १९. तेनापि कर्त्तव्यं संकेतमिति । अवयवार्थः पुनः अद्धा नाम कालः, कालो यस्य परिमाणं तत् कालेनावबद्धं प्रत्याख्यानं, तद्यथा-नमस्कारसहितं पौरुषी पूर्वार्धैकाशनार्थमासमासानि चशब्देन द्वौ दिवसौ त्रयो दिवसा मासौ वा यावत् षण्मासाः इति प्रत्याख्यानं, एतदद्धाप्रत्याख्यानं,