Avashyak Niryukti Part 06

SR No.: 005758
Original Sutra Author: N/A
Author: Aryarakshitvijay
Publisher: Vijay Premsuri Sanskrit Pathshala
Publication Year: 2010
Total Pages: 442
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & agam_aavashyak
File Size: 10 MB

Page 20

ક્રિયાધિકાર (પામસિન્નાટ્...સૂત્ર)
अजीवपाडुच्चिया ८, सामंतोवणिवाइया समन्तादनुपततीति सामंतोवणिवाइया सा दुविहाजीवसामंतोवणिवाइया य अजीवसामंतोवणिवाइया य, जीवसामंतोवणिवाइया जहा एगस्स संडोतं जणो जहा जहा पलोएइ पसंसइ य तहा तहा सो हरिसं गच्छइ, अजीवेवि रहकम्माई, अहवा सामंतोवणिवाइया दुविहा- देससामंतोवणिवाइया य सव्वसामंतोवणिवाइया य, देससामंतोवणिवाइया प्रेक्षकान् प्रति यत्रैकदेशेनाऽऽगमो भवत्यसंयतानां सा देससामंतोवणिवाया, 5 सव्वसामंतोवणिवाइया य यत्र सर्वतः समन्तात् प्रेक्षकाणामागमो भवति सा सव्वसामंतोवणिवाड्या, अहवा समन्तादनुपतन्ति प्रमत्तसंजयाणं अन्नपाणं प्रति अवंगुरिते संपातिमा सत्ता विणस्संति९, सत्थिया किरिया दुविहा- जीवनेसत्थिया अजीवनेसत्थिया य, जीवनेसत्थिया रायाइसंदेसाउ
(૯) સામન્તોપનિપાતિકીક્રિયા : ચારેબાજુથી આવે (અર્થાત્ પોતાની વસ્તુ પ્રત્યે ચારેબાજુથી લોકોને આવતા જોઈને હર્ષ–શોકવડે જે કર્મબંધ તે સામન્તોપનિપાતિકીક્રિયા કૃતિ રીપિયિાં.) આ 10 ક્રિયા બે પ્રકારે છે– જીવસામન્તોપનિપાતિકી અને અજીવસામન્તોપનિપાતિકી. તેમાં જીવસામન્તોપનિપાંતિકીનું ઉદાહરણ આ પ્રમાણે—કોઈ એક વ્યક્તિ પાસે સાંઢ છે. તેને લોકો જેમ જેમ જોવા માટે આવે અને તેની પ્રશંસા કરે, તેમ તેમ તે વ્યક્તિ હર્ષ પામે છે. (આમ જીવસંબંધી હર્ષ થવાથી જે કર્મબંધ થાય તે જીવસામન્તોપનિપાતિકી.) એ જ રીતે અજીવમાં ૨થકર્મ વિગેરે=૨થ વિગેરેને (જોઈને લોક પ્રશંસા કરે અને તેથી હર્ષ પામવા દ્વારા જે કર્મબંધ થાય તે 15 અજીવસામન્તોપનિપાર્તિકીક્રિયા જાણવી.)
અથવા સામન્તોપનિપાતિકી બે પ્રકારે જાણવી દેશસામન્તોપનિપાતિકી અને સર્વસામન્તોપનિપાતિકી. તેમાં પ્રેક્ષકોને આશ્રયીને જ્યાં અસંયતોનું –ગૃહસ્થોનું દેશથી=અમુકલોકોનું આગમન થતું હોય (અર્થાત્ અમુક સ્થાનેથી જ્યાં લોકો આવતા હોય) તે દેશસામન્તોપનિપાતિકી તથા જ્યાં ચારે બાજુથી પ્રેક્ષક લોકો આવતા હોય તે સર્વસામન્તોપનિપાતિકીક્રિયા. અથવા 20 પ્રમત્તસાધુઓના નહીં ઢાંકેલા એવા અન—પાનમાં ચારેબાજુથી સંપાતિમ જીવો આવીને પડે અને મરે છે (તેમાં જે કર્મબંધ થાય તે) સામન્તોપનિપાતિકી ક્રિયા જાણવી.
(૧૦) નૈસૃષ્ટિકીક્રિયા બે પ્રકારે છે – જીવનૈસૃષ્ટિકી અને અજીવનૈસૃષ્ટિકી. તેમાં જીવનૈસૃષ્ટિકી—રાજા વિગેરેના આદેશથી યંત્ર વિગેરેદ્વારા કૂવા વિગેરેમાંથી પાણીને બહાર કાઢવું.
૧. અનીવપ્રાતીચિની, સામન્તોપનિપાતિજી-સામનોપનિષતિજી સા દ્વિવિધા-નીવસામન્તોનિપાતિજી 25 चाजीवसामन्तोपनिपातिकी च, जीवसामन्तोपनिपातिकी यथा एकस्य षण्डस्तं जनो यथा यथा प्रलोकते प्रशंसति च तथा तथा स हर्षं गच्छति, अजीवानपि रथकर्मादीनि, अथवा सामन्तोपनिपातिकी द्विविधादेशसामन्तोपनिपातिकी च सर्वसामन्तोपनिपातिकी च, देशसामन्तोपनिपातिकी - सा देशसामन्तोपनिपातिकी, सर्वसामन्तोपनिपातिकी च सा सर्वसामन्तोपनिपातिकी, अथवा प्रमत्तसंयतानामन्नपानं प्रति अनाच्छादिते संपातिमाः सत्त्वा विनश्यन्ति, नैःसृष्टिकी क्रिया द्विविधा - जीवनैःसृष्टिकी अजीवनैःसृष्टिकी च, 30 जीवनैः सृष्टिकी राजांदिसंदेशात्