Avashyak Niryukti Part 04

SR No.: 005756
Original Sutra Author: N/A
Author: Aryarakshitvijay
Publisher: Vijay Premsuri Sanskrit Pathshala
Publication Year: 2010
Total Pages: 418
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & agam_aavashyak
File Size: 10 MB

Page 98

૮૯
સ્પર્શેન્દ્રિયમાં સુકુમાલિકાનું દૃષ્ટાન્ન (નિ. ૯૧૮) सोगों, घडिओ, सा भणइ-न सक्कणोमि एगागिणी गिहे चिट्ठि बिदिज्जियं लभाहि, चिंतियं asi - निरवाओ पंगू सोहणो, तओऽणेण सो नेड्डवालगो निउत्तो, तेण य गीयछलियकहाइहिं आवज्जिया, पच्छा तस्सेव लग्गा भत्तारस्स छिद्दाणि मग्गड़, जाहे न लभइ ताहे उज्जाणियागओ सुवीसत्थो बहुं मज्जं पाएत्ता गंगाए पक्खित्तो, सावि तं दव्वं खाइऊण खंधेण तं वहइ, गायंति य घरे २, पुच्छिया भणइ - अम्मापिईहिं एरिसो दिन्नो किं करेमि ?, सोऽवि राया एगत्थ णयरे 5 उच्छलिओ, रुक्खछायाए सुत्तो, ण परावत्तति छाया, राया तत्थ मयओ अपुत्तो, अस्सो य अहिवासिओ तत्थ गओ, जयजयसद्देण पडिबोहिओ, राया जाओ, ताणिवि तत्थ गयाणि, रण्णो कहियं,
1
પહોંચ્યા. પોતાના અલંકારો છુપાવ્યા. રાજા કોઈ એક સ્થાને વેપા૨ીપણું કરે છે. (અર્થાત્ રાજા વેપાર ચાલુ કરે છે.) ત્યાં એક પાંગળો વ્યક્તિ રસ્તાની સાફસફાઈ કરનારો હોય છે. તે રાજાને મળ્યો. (એકબીજા સાથે સારી રીતે પરિચય થયો.), એકવાર સુકુમાલિકા કહે છે કે – ‘હું ઘરમાં 10 એકલી રહી શકું તેમ નથી, તેથી તમે કો'ક બીજાને લાવો.' આણે વિચાર્યું – ‘પેલો પાંગળો સારો રહેશે જેથી કોઈ નુકશાન થાય નિહ. (અર્થાત્ ઘરમાં જો બીજા પુરુષને લાવું અને ક્યાંય કોઈ અકાર્ય થાય તો શું ? એટલે એ પાંગળો સારો રહેશે. જેથી સુકુમાલિકા સાથે અકાર્ય કરે નહિ.) તેથી રાજાએ ગૃહપાલક તરીકે પાંગળાને રાખ્યો. પરંતુ તે પાંગળાએ સુકુમાલિકાને ગીતો, શ્રુંગાર કાવ્યો, કથાઓ વિગેરે કરવા દ્વારા પોતાની તરફ આકર્ષી.
15
પછી તે પાંગળા સાથે જ સુકુમાલિકાએ અકાર્ય કર્યું. પતિના છિદ્રો તે શોધવા લાગી. જ્યારે એક પણ છિદ્ર પામવામાં તે સમર્થ ન થઈ. ત્યારે ફરવા ગયેલા રાજાને પોતાના વિશ્વાસમાં લઈ ઘણું દારૂ પીવડાવીને ગંગામાં નાંખી દીધો. સુકુમાલિકા પણ તે માદકદ્રવ્યને ખાઈને પોતાના ખભે પાંગળાને લઈ ગીત ગાતી ઘરે ઘરે ફરે છે. કોઈ પૂછે તો કહે કે માતાપિતાએ આવો જ પતિ મને આપ્યો, એમાં હું શું કરું ?' તે રાજા પણ તરતો—તરતો એક નગરમાં (કિનારે) બહાર 20 નીકળ્યો. વૃક્ષની છાયાએ સૂતો, છાયા ખસતી નથી. ત્યાંનો રાજા પુત્ર વિનાનો મૃત્યુ પામ્યો અને અધિવાસિત એવો ઘોડો ત્યાં વૃક્ષ પાસે આવ્યો. જય—જય શબ્દવડે સૂતેલાને ઉઠાડવામાં આવ્યો. તે નગરનો તે રાજા થયો.
સુકુમાલિકા અને તે પાંગળો બંને પણ તે નગરમાં આવ્યા. રાજાને તેની જાણ કરવામાં
૧૮. શોધા:, મૌલિત:, સા મળતિ-ન શનોમિ પાળિની વૃદ્ધે સ્થાતું દ્વિતીયં શમ્મય, ચિન્તિતં 25 चानेन-निरपायः पङ्गुः शोभनः, ततोऽनेन स गृहपालको नियुक्त:, तेन च गीतश्छलितकथादिभिरावर्जिता, पश्चात्तेनैव लग्ना, भर्तुश्छिद्राणि मार्गयति, यदा न लभते तदोद्यानिकागतः सुविश्वस्तो बहु मद्यं पाययित्वा गङ्गायां प्रक्षिप्तः, साऽपि तद्द्द्रव्यं खादयित्वा स्कन्धेन तं वहति, गायतश्च गृहे गृहे, पृष्टा भणतिमातापितृभ्यामीदृशो दत्तः, किं करोमि?, सोऽपि राजा एकत्र नगरे निर्गतः, वृक्षच्छायायां सुप्तः, न परावर्त्तते છાયા, રાના ચ તંત્ર મૃતોપુત્ર:, અશ્વશ્ચાધિવાસિતસ્તત્ર રાત:, યજ્ઞયશબ્વેન પ્રતિવોધિત:, રાના નાત:, 30 तावपि तत्र गतौ राज्ञे कथितम्,