Avashyak Niryukti Part 04

SR No.: 005756
Original Sutra Author: N/A
Author: Aryarakshitvijay
Publisher: Vijay Premsuri Sanskrit Pathshala
Publication Year: 2010
Total Pages: 418
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & agam_aavashyak
File Size: 10 MB

Page 51

૪૨ આવશ્યકનિયુક્તિ • હરિભદ્રીયવૃત્તિ • સભાષાંતર (ભાગ-૪) प्राप्ताः 'अजरामरं स्थानं' जरामरणरहितं स्थानमिति गाथार्थः ॥९११॥ द्वारं १ ॥ साम्प्रतं द्वितीयद्वारव्याचिख्यासयाऽऽह
पावंति जहा पारं संमं निज्जामया समुद्दस्स ।
भवजलहिस्स जिणिंदा तहेव जम्हा अओ अरिहा ॥९१२॥ 5 व्याख्या : 'प्रापयन्ति' नयन्ति 'यथा' येन प्रकारेण 'पारं' पर्यन्तं 'सम्यक्' शोभनेन विधिना 'निर्यामकाः' प्रतीताः, कस्य ?-समुद्रस्य, भवजलधेः' भवसमुद्रस्य जिनेन्द्रास्तथैव पारं प्रापयन्तीति वर्तते, यस्मादेवमतस्तेऽर्हाः, नमस्कारस्येति गम्यते, अयं संक्षेपार्थः ॥९१२॥ भावत्थो पुण एत्थ निज्जामया दुविहा, तंजहा-दव्वनिज्जामया भावनिज्जामया य, दव्वनिज्जामए उदाहरणं तहेव
घोसणगं विभासा । एत्थ अट्ठवाया वण्णेयव्वा, तंजहा-पाईणं वाए पडीणं वाए ओईणं वाए 10 दाहिणं वाए, जो उत्तरपुरथिमेण सो सत्तासुओ, दाहिणपुव्वेणं तुंगारो, अवरदाहिणेणं बीआओ,
अवरुत्तरेण गज्जभो, एवेते अट्ठ वाया, अन्नेवि दिसासुं अट्ठ चेव, तत्थ उत्तरपुव्वेणं दोन्नि, तंजहाउत्तरसत्तासुओ पुरथिमसत्तासुओ य इयरीए वि दोन्निवि पुरथिमतुंगारो दाहिणतुंगारो य, दाहिणवीयावो छ. ॥११॥
અવતરણિકા : હવે બીજા નિર્ધામકરૂપ દ્વારને વ્યાખ્યાન કરવાની ઇચ્છાથી કહે છે કે 15 थार्थ : टीअर्थ प्रमाण वो.
ટીકાર્થ જેમ મુખ્ય ખલાસી સમ્યફ રીતે સમુદ્રના પારને પમાડે છે. તેમ જિનેન્દ્રો સંસારસમુદ્રના પારને પમાડે છે અને જે કારણથી તેઓ પારને પમાડે છે તે કારણથી તેઓ નમસ્કારને અઈ = યોગ્ય છે. મૂળગાથામાં “નમસ્કારને' શબ્દ આપ્યો નથી. તે અહીં સામર્થ્યથી જાણી લેવો. II૯૧રો,
આ સંક્ષેપાર્થ કહ્યો. ભાવાર્થ અહીં (કથાનકથી જાણવો.) નિર્યામકો = મુખ્ય ખલાસી બે પ્રકારે 20 હોય છે. દ્રવ્યનિર્ધામક અને ભાવનિર્યામક. દ્રવ્યનિર્ધામકના ઉદાહરણમાં પૂર્વની જેમ જ ઘોષણા
વગેરે વર્ણન જાણવું. (સમુદ્રમાં વાહનો લઈ જતાં અનુકૂળ અને પ્રતિકૂળ પવનો વાતા હોય છે. તેનાં નામો ટીકાકારશ્રી હવે જણાવે છે.) અહીં આઠ પવનો કહેવા યોગ્ય છે – પૂર્વ દિશાનો પવન, પશ્ચિમ દિશાનો પવન, ઉત્તર દિશાનો પવન, દક્ષિણ દિશાનો પવન, ઇશાન ખૂણાથી જે
પવન વાય છે તે સક્તાસુક નામે ઓળખાય છે. અગ્નિ ખૂણાનો તુંગાર પવન, નૈઋત્ય ખૂણાનો 25 બીજાપ, અને વાયવ્ય ખૂણાનો ગર્જભ. આ પ્રમાણે દિશા-વિદિશાના આઠ પવનો છે. આ જ
પ્રમાણે દિશામાં (અર્થાત્ દિશા–વિદિશાના વચ્ચેના સ્થાનમાં) અન્ય આઠ પવનો જાણવા. તેમાં ઇશાનખૂણા સંબંધી બે પવનો, તે આ પ્રમાણે – ઉત્તરસક્તાસુક (અર્થાત્ ઇશાન અને ઉત્તર દિશા
९. भावार्थः पुनरत्र निर्यामका द्विविधाः, तद्यथा-द्रव्यनिर्यामका भावनिर्यामकाच, द्रव्यनिर्यामके उदाहरणं तथैव घोषणं विभाषा । अत्राष्टौ वाता वर्णयितव्याः, तद्यथा-प्राचीनवातः प्रतीचीनवातः उदीचीनवातो 30 दाक्षिणात्यवातः, य उत्तरपौरस्त्यः स सक्तासुकः दक्षिणपूर्वस्यां तुङ्गारः, अपरदक्षिणस्यां बीजाप: अपरोत्तरस्यां
गर्जभः, एवमेतेऽष्टवाताः, अन्येऽपि दिश्वष्टैव, तत्रोत्तरपूर्वस्यां द्वौ, तद्यथा-उत्तरसक्तासुकः पूर्वसक्तासुकश्च, इतरस्यामपि द्वावेव-पूर्वतुङ्गारो दक्षिणतुङ्गारश्च, दक्षिणबीजापो * विभावो, विजाओ।