Page Text
________________
रोद्दाय सत्त वेयण थुइ दस सुमिणुप्पलऽद्धमासे य । मोराए सक्कारं सक्को अच्छंदए कुविओ ॥ ४६४॥
समासव्याख्या-रौद्राश्च सप्त वेदना यक्षेण कृताः, स्तुतिश्च तेनैव कृता, दश स्वप्ना भगवता दृष्टाः, उत्पलः फलं जगाद, 'अद्धमासे यत्ति' अर्धमासमर्धमासं च क्षपणमकार्षीत्, मोरायां लोकः सत्कारं चकार, शक्रः अच्छन्दके तीर्थकरहीलनात् परिकुपित इत्यक्षरार्थः ॥ इयं निर्युक्तिगाथा, एतास्तु मूलभाष्यकारगाथा:
भीमट्टहास हत्थी पिसाय नागे य वेदणा सत्त । सिरकण्णनासदन्ते नहऽच्छी पट्टीय सत्तमिआ ॥ ११२ ॥ ( भा० ) तालपिसायं १ दो कोइला य ३ दामदुगमेव ४ गोवग्गं ५ । सर ६ सागर ७ सूरं ८ ते ९ मन्दर १० सुविणुप्पले चेव ॥ ११३ ॥ ( भा० ) 10 मोहे १ य झा २ पवयण ३ धम्मे ४ संघे ५ य देवलोए ६ य । संसारं ७ णाण ८ जसे ९ धम्मं परिसाऍ मज्झमि ॥ ११४ ॥ ( भा० ) व्याख्या- भीमाट्टहासः हस्ती पिशाचो नागश्च वेदनाः सप्त शिरः कर्णनासादन्तनखाक्षि पृष्ठौ च सप्तमी, एतद्व्यन्तरेण कृतं । तालपिशाचं द्वौ कोकिलौ च दामद्वयमेव गोवर्गं सरः सागरं सूर्यं अन्नं मन्दरं 'सुविणुप्पले चेवत्ति' एतान् स्वप्नान् दृष्टवान्, उत्पलश्चैव फलं कथितवान् इति । 15
ગાથાર્થ : સાત રૌદ્ર વેદનાઓ સ્તુતિ– દસસ્વપ્નો – ઉત્પલ – પંદરદિવસ મોરાક સત્કાર - ઇન્દ્ર અચ્છેદક ઉપર ગુસ્સે થયો.
ટીકાર્થ : યક્ષવડે સાત અત્યંત પીડાકારી વેદનાઓ કરાઈ અને તેનાવડે જ સ્તુતિ કરાઈ. ભગવાન વડે દસસ્વપ્નો જોવાયા. ઉત્પલે તેનું ફલ જણાવ્યું. ભગવાને ત્યાં પંદર–પંદર દિવસનો તપ કર્યો, મોરાકસન્નિવેશમાં લોકોએ સત્કાર કર્યો. શક્ર અ ંદક ઉપર ભગવાનની હીલનાને 20 કારણે કુપિત થયો. આ નિર્યુક્તિ ગાથા છે. હવે જણાવાતી ગાથાઓ મૂળભાષ્યકારની છે.
||૪૬૪||
સાગર
-
અવતરણિકા : (શૂલપાણિયક્ષના ઉપસર્ગો મૂળભાષ્યકાર જણાવે છે) → ગાથાર્થ : ભયંકર હાસ્ય – હસ્તિ – પિશાચ નાગ અને સાત વેદનાઓ (તે આ પ્રમાણે) – મસ્તક – કર્ણ – નાસિકા – દાંત – નખ – આંખો – અને સાતમી પીઠને વિષે. 25 ગાથાર્થ : તાપિશાચ બે કોકિલ બે માળા . ગાયનો સમૂહ સૂર્ય – આંતરડા મેરુપર્વત આ દસસ્વપ્નો જોયા અને ઉત્પલે ફલ કહ્યા. ગાથાર્થ : તે ફલો આ પ્રમાણે) – મોહ દેવલોક સંસાર · જ્ઞાન – યશ પર્ષદાની મધ્યમાં ધર્મની પ્રરૂપણા.
–
સરોવર
-
ધ્યાન
ધર્મ – સંઘ
પ્રવચન
ટીકાર્થ ઃ ટીકાનો અર્થ ગાથાર્થ મુજબ જ જાણાવો. માત્ર ગા. ૧૧૪ માં મોહનું નિરાકરણ 30
:
-
ભાષ્યકારવડે સંક્ષિપ્તવર્ણન (ભા. ૧૧૨-૧૧૪) : ૧૮૯
—
-
-
-
-
—
-
5
-
—
| SR No. | 005754 |
| Book Title | Avashyak Niryukti Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Aryarakshitvijay |
| Publisher | Vijay Premsuri Sanskrit Pathshala |
| Publication Year | 2010 |
| Total Pages | 414 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & agam_aavashyak |
| File Size | 9 MB |