________________
e
શ્રો મહાવીર ચરિત્ર.
પાળી, પચત્વ પામતાં માહેદ્ર દેવલાકમાં તે દેવતા થા. ત્યાં મણિ–રત્નાના કિરણાથી ઉદ્યોતિત થયેલા વિમાનમાં પેાતાના પરિજનાથી પરિવૃત થઈ તે સ્વચ્છ ંદપણે ક્રીડા કરવા લાગ્યા. પછી આયુષ્ય પૂર્ણ થતાં ત્યાંથી ચવી, કુદેવ, મનુષ્ય, તિય ઇંચ અને નરકમાં વારંવાર પરિભ્રમણ કરી, રાજગૃહ નગરમાં કપિલ નામે બ્રાહ્મણની કાંતિમતી ગૃહિણીના ઉદરમાં પુત્રપણે ઉત્પન્ન થયા. ચેાગ્ય અવસરે તેનું થાવર એવુ' નામ રાખવામાં આવ્યું અને સત્ત્વ બળ અને શરીરથી વૃદ્ધિ પામતાં તે તરૂણાવસ્થાને પામ્યા. ત્યાં નિરંતર જન્મ, જરા મરણુ અને વ્યાધિના દુઃખ-સમૂહથી પીડાતા લાકને જોઈ ધમ સાધવાની ઈચ્છા છતાં અત્યંત માહથી મૂઢ બની તે, દુષ્કર તપેાવિધાન કરતા જૈનમુનિઓની પાસે તેમજ અન્ય મતના પરિવ્રાજક પાસે પણુ કાઇવાર જતા જ ન હતા, એમ રહેતાં તેણે એક ત્રિદંડી શ્રમણને જોયા કે જેની નાસિકા ચિપટી હતી, જેના . આષ્ટપુટ અને દાંત ભગ્ન હતા, તેને જોતાં, ચંદ્રમાના દર્શનથી જેમ કુમુદ, સૂર્યાંના દર્શનથી જેમ કમળ, અળતાયુકત તરૂણના ચરણ-તાડનથી જેમ અશેકવૃક્ષ વિકાસ પામે, તેમ લેાચન-કમળને વિકસાવતા તે, અતિદુભ વલ્લભ જનના સમાગમની જેમ તરતજ પરમ પ્રમાદ પામ્યા. અને પ્રતિજન્મ પરિવ્રાજક્રવ્રત લેવાની અનુવૃત્તિથી પ્રગટ થતા સ્નેહને લઈને તત્ત્વપૂછવાને તે પરિવ્રાજક પાસે આવ્યેા. ત્યાં આદરપૂર્વક તેના ચરણે નમીને તેણે ધવિધાન પૂછ્યું. એટલે ‘ આ ચેાગ્ય લાગે છે’ એમ ધારીને 'તે ત્રિદ'ડીએ પણ તેને ધ સંભળાવ્યેા, અને વળી બીજું એ પ્રમાણે કહ્યુ` કે—“ હે ભદ્ર! પૂર્વે આ સંસારમાં હું જેમ દુ:ખી થઈને રહ્યો અને વિષય પિપાસામાં પડયે, તેમ કુશળ એવા તારે ન રહેવું. ” ! ત્યારે થાવરે પૂછ્યું' કે— હે ભગવન્ ! પૂર્વે તમે દુ:ખાત્ત કેમ રહ્યા અને વિષય–પિપાસા · તમને કેમ નડી ? તે બદલ મને કુતુહુળ છે, માટે કહી સંભળાવા.' એટલે નિ'ી એલ્યા—
*
66
હું ભદ્ર ! સાંભળ—પૂર્વે વિષયરૂપ જળથી પરિપૂર્ણ, અજ્ઞાન રૂપ મીનમત્સ્યાથી ભીષ, ઇંદ્રિયાના વિષયારૂપ ચંચળ લેાલ યુક્ત, નિજતા રૂપ જલવેલા—વેળના વિલાસ-વ્યાસ, દુ:સત્ત્વરૂપ આવોઁથી દુસ્તર, પાપવિકપરૂપ કાદવપૂર્ણ, અસંખ્ય પ્રપંચરૂપ શખસમૂહથી વ્યાસ, અભિમાનરૂપ ધાર ગ નાથુકત, પ્રચંડ મન્મથરૂપ વડવાનળની શિખા સહિત અને દોષરૂપ ઘનગાઢ પડલથી આદ્ર એવા તારૂણ્યરૂપ મહાવને હું પામ્યા. એટલે તેના ચેગે તાપસની જેમ સ્વગૃહના નિવાસા અને સ્વજન બાંધવાના અનાદરથી ત્યાગ કરી, વિકસિત નીલ કમળ સમાન લાચનવાળી, પ્રવર પાધર-સ્તનથી Àાભતી, મહા ભાગને ચાગ્ય, ઉછળતા કલ્લાલરૂપ બાહુના વિલાસયુકત, હંસ સમાન ચરણન્કમળથી ચાલતી, મદ મંદ કલરવ કરતી, પક્ષે સારસ પક્ષીના કલરવ