________________
દ્વિતીય પ્રસ્તાવ-અગ્યારમે બારમે ભવ.
1
2
કે પરાક્રમ, એમાનું કશું જેતી નથી. અથવા તે મહાસાગરના તરંગ-સંગથી ચંચલતા પામેલ, કૌસ્તુભ મણિની સાથે ઉત્પન્ન થતાં અત્યંત નિષ્ફરતા વધી જતાં, ચંદ્રમાની સાથે રહેવાથી તેને કલંકને અનુસરતાં મલિન શીલ-સ્વભાવ થઈ જવાથી, દીવ્યાશ્વની સંગતિથી વિવેકને વેગળા તજી દેવાથી, દુસહ વિષની મિત્રી સમાન પ્રાંતે દુઃખ અપાવનાર, કંબુશંખના સ્નેહને લીધે ગાઢ વક્ર બુદ્ધિ વધી જવાથી, તેમજ પારિજાત-કલ્પવૃક્ષ વિશેષના પ્રણય-પ્રભાવથી જડમાં પક્ષપાત ઉત્પન્ન થવાથી તથા સદા લવણ સમુદ્રમાં વસતાં મધુર ભાવને મૂકી દીધેલ હોવાથી એ મહાનુભાવ-મહા પ્રભાવવાળી લક્ષ્મી થકી સચ્ચરિત્ર કેમ સંભવે ? કારણ કે વિસરશ સાથે સંસર્ગ કરનાર, વિશિષ્ટ ગુણના સાધનને નજ કરી શકે. માટે હે ભદ્ર ! હવે શેકને તજી પુરૂષાર્થને ધારણ કર તથા કર્તવ્ય કર્મમાં નિયુકત થા. કારણકે સત્પરૂ. સ્વરૂપ જાણ્યા પછી કંઈ પણ ગેપવતા નથી. વળી હે ભદ્ર! શું તું એકલો જ એ લક્ષમીથી તજાયેલ છે કે જેથી આટલો બધો સંતાપ ધરે છે? અને વર્તમાનકાળે કર્તવ્યને આચરતે નથી.” ત્યારે હું બે હે ભગવન્! મારે હવે શું કરવાનું છે?” તેણે કહ્યું- મહાયશ! તારે હવે અવશ્ય ધર્મ સર્વથા આદરવા યોગ્ય છે. કારણ કે એ ધર્મથી જેઓ રહિત છે, તેમની ઉત્કટ ઋદ્ધિ પણ વિનાશ પામે છે અને જેઓ ધર્મસહિત છે, તેઓ ધનહીન છતાં તેમને સત્વર સમૃદ્ધિ આવીને પ્રાપ્ત થાય છે ” એ પ્રમાણે સાંભળતાં ભવ વૈરાગ્ય ઉત્પન્ન થવાથી મેં આ દુઃખવારક ત્રિદંડી દીક્ષાનો સ્વીકાર કર્યો. માટે હે ભદ્ર ! પૂર્વે તેં મને જે વૈરાગ્યનું કારણ પૂછ્યું, તે તને કહી સંભળાવ્યું. તે હવે તું ધર્મને આદર કર.” - એ પ્રમાણે સાંભળતાં અત્યંત રોમાંચિત થઈ, પરિવ્રાજકદીક્ષા લેવાની બુદ્ધિ ઉત્પન્ન થતાં મરીચિને જીવ તે અગ્નિભૂતિ, ત્રિદેવને નમન કરી, લલાટે અંજલિ જેને આ પ્રમાણે કહેવા લાગ્યા- હે ભગવન્! તેવા પ્રકારના વૈરાગ્યના કારણમાં તમે જે દીક્ષા અંગીકાર કરી, તે સારું કર્યું. એ કથન સાંભળવાથી મારી પણ ગ્રહવાસની વાસના નાશ પામી છે. માયા–એહને વિચછેદ થયે અને વિવેકરન પ્રગટ થવા પામ્યું છે, માટે મને આપની દીક્ષા આપીને હવે અનુગ્રહ કરે. ” એમ તેના કહેવાથી પરિવ્રાજકે તરતજ તેને પ્રત્રજ્યા આપી, પછી તે તપ આચરી, છપન્ન લાખ પૂર્વનું સર્વાયુ પાળી, પ્રાંતે મરણ પામીને તે સનકુમાર દેવલોકમાં દેવતા થયા, કાળક્રમે ત્યાંથી આવી, પ્રવર
તબિકા નગરીમાં ભારદ્વાજ નામે બ્રાહ્મણ થયો. ત્યાં પણ સ્વકર્મજન્ય સુખ-દુઃખ ભેગવી, વૃદ્ધપણે પૂર્વકર્માના ગે પુનઃ તેણે પારિવ્રાજ્ય લીધું અને ધૂલિથી આચ્છાદિત થઈ રમતા બાળકની જેમ કુદેશનાના પાપરૂપ ધૂલિના પડલથી આચ્છાદિત બની તીવ્ર બાળતપ કરી, ચુમ્માલીશ લાખ પૂર્વનું સર્વાય