________________
૩૦.
શ્રી મહાવીર ચરિત્ર.
નિધાનરૂપ છે, સુકૃતી જનેમાં તારું નામ પ્રથમ રેખારૂપ છે, તે ત્રિભુવનમાં ઈવાકુઓને વંશ સર્વોત્કૃષ્ટ કેમ ન ગણુય કે જ્યાં વિજયપતાકાની જેમ તારી વિમલ કીર્તિ શેભી રહી છે, તારી ભાવિ ઋદ્ધિ સાંભળતાં કોનું મન રંજિત ન થાય? અથવા તે તારા ચરણ-કમળથી અંકિત થયેલ ભૂમિ કેને વંદન કરવા યોગ્ય ન હોય? ભવ્યજને ભલે દુષ્કર તપવિધાન કરે, તેમને જે ફળ મળવાનું છે, તે બધું તમે મેળવી ચુક્યા છે. કારણ કે ભગવંતે તારી શ્રેષતા બતાવતાં કહ્યું કે-“ભરતક્ષેત્રના ક્ષત્રિયકુંડ નગરમાં સિદ્ધાર્થ રાજાના સુત થઈ તમે આ અવસર્પિણી કાળમાં ચરમ-છેલ્લા તીર્થકર થશે. તેમજ પેતનપુર નગરમાં વાસુદેવમાં પ્રથમ ત્રિપૃષ્ઠ નામે વાસુદેવ ત્રણખંડ ભારતના સ્વામી થશે. વળી મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં મૂકા નગરીને વિષે પ્રથમ ચક્રવર્તી થશે, તે વખતે બત્રીશ હજાર મહારાજાઓ તમારા ચરણને નમન કરશે. હું કાંઈ તારા. . આ પરિવ્રાજકપણાને નમતું નથી, પણ તું ચરમ તીર્થપતિ થઈશ, તેથી હું તને વંદન કરું છું.” એ પ્રમાણે અધિક અધિક ભાવથી ગર્ભિત વાણીથી બહુ સ્તવી, ભરત રાજા જયકુંજરપર આરૂઢ થઈને વિનીતા નગરીમાં ચાલ્યા ગયે. અહીં મરીચિ પણ ભારતના મુખથી પોતાના વખાણ સાંભળી હર્ષથી રોમાંચિત બની, મોટા ફળમાંના જન્મ સાથે ઉત્પન્ન થયેલ ગંભીરતા તજી, જિનવચનના અર્થને ચિંતવવાથી પ્રગટ થયેલ વિવેકને ત્યાગ કરી, દેહ સાથે ઉત્પન્ન થયેલ અસાધારણ લજજાને પણ વિસારી મૂકી, દુર્વાર વેંગથી વધતા એક ઉન્માદને જ આશ્રય લઈ, રણાંગણમાં સુભટની જેમ અભિમાનથી ત્રિદંડને પછાડતાં, પાસે રહેલા મુનિઓ સમક્ષ લોકેના મધ્યભાગમાં આનંદથી ભેચનને વિકસાવતાં તે આ પ્રમાણે પ્રગટ રીતે કહેવા લાગ્ય–“હું પ્રથમ વાસુદેવ થઈશ, વળી મહાવિદેહમાં ચક્રવર્તી પણ થઈશ અને આ ભારતમાં ચરમ તીર્થંકર પણ થઈશ, તેથી ત્રિભુવનમાં મારા જેવા અન્ય કે પુણ્યવાનું નથી. સુકૃતવૃક્ષ, બીજા કેને આવું ફળ આપનાર થાય ? વળી તીર્થકોમાં મારા પિતામહ પ્રથમ-આદ્ય છે, ચક્રવર્તીઓમાં મારા તાત પ્રથમ છે અને વાસુદેવામાં હું પ્રથમ થવાને છે, તેથી અહો! મારું કુળ ઉત્તમ છે.” એ પ્રમાણે પિતાના કુળની ઉત્કૃષ્ટતા ગાવાના અભિમાનથી મરીચિ પરિવ્રાજકે દઢ નીચગેત્ર-કર્મ બાંધી લીધું.
હવે ભગવંત રાષભસ્વામી ગામ, નગર, પુર, પાટણ, દ્રોણ પ્રમુખ સ્થાનેમાં વિચરી કંઈક ન્યૂન એક લાખ પૂર્વ કેવલિ-પર્યાય પાળી, આયુકર્મની પ્રાંત સ્થિતિ જાણી અષ્ટાપદ પર્વત પર આવ્યા. ત્યાં મહા મહિનાની કૃષ્ણ તેરસના દિવસે અભિજીત નક્ષત્ર સાથે ચંદ્રમાને વેગ થતાં દિવસના પૂર્વ ભાગમાં સુષમદુષમ નામના ત્રીજા આરાના નવ્યાશી પક્ષ અવશેષ રહેતાં, છે