________________
દ્વિતીય પ્રસ્તાવ–ત્રીજોલવ.
૨૯
કાળનુ' અંતર, વ, દેહપ્રમાણુ, આયુષ્ય, ગાત્ર, જનની, જનક, જન્મના નગર, કુમારકાલ, રાજ્ય, સ દીક્ષાપર્યાય અને સિદ્ધિગતિ પંત મધુ ભરતને કહી સ ંભળાવ્યુ. એટલે ભરતે પુનઃ પ્રશ્ન કર્યાં કે—હૈ પ્રભુ ! મારા જેવા ચક્રવત્તી કેટલા થશે ?' સ્વામી ખેલ્યા— તારા જેવા સગરાદિક અગીઆર ચક્રધર થશે.' પછી ભરતના પૂછ્યા વિના ભગવત પુનઃ ખેલ્યા કે — ભરતક્ષેત્રમાં નવ વાસુદેવ અને ખળદેવના જોડલાં થશે. ’ ત્યારે ભરત મહારાજાએ વિદ્યાધર, અમરના સમૂહથી ભરેલ તથા છઠ્ઠ, અઠ્ઠમ તપથી કૃશ બનેલા સાધુએ અને શ્રાવકા યુક્ત સભા જોઇને ત્રણ લેાકરૂપ મંદિરના દીપક સમાન એવા પ્રભુને પ્રશ્ન કર્યાં કે—“ હે ભગવન્ ! આ પદામાં શું કેઇ તીર્થ"કર પન્નુની ઋદ્ધિ પામશે ? કે ચાદ પ્રવર રત્નાના ગુણથી મહા કીંમતી ચક્રવર્તીની લક્ષ્મી અથવા આ ભરતમાં કાઇ વાસુદેવપણુ પામશે ? ’ ત્યારે ઋષભસ્વામીએ કુલિંગયુક્ત અને એકાંતમાં બેઠેલ એવા મરીચિ બતાવતાં કહ્યું કે—આ તારા પુત્ર ચાવીશમા તીર્થંકર થશે. વળી એ ગામ, નગરથી સમૃદ્ધ એવા ભરતા ના સ્વામી, ત્રિપૃષ્ઠ નામે પ્રથમ વાસુદેવ થશે, તેમજ મહાવિદેહમાં સૂકા નગરીને વિષે પરમ સમૃદ્ધિ યુકત પ્રિયમિત્ર નામે ચક્રવર્તી થશે. ’
આ પ્રમાણે સાંભળતાં અત્યંત હર્ષ પામી, ભગવંતના ચરણ-કમળને વંદન કરી, તરતજ અનેક સારા સેનાપતિ સહિત ભરત નરેદ્ર પેાતાના પુત્ર મરીચિને વંદન કરવા ચાલ્યા. ત્યાં જતાં જતાં વચમાં ચારણ-લબ્ધિ સંપન્ન, અવધિજ્ઞાનધારી, મનઃપ`વજ્ઞાની, ઉત્કૃષ્ટ તપ-કરણમાં તત્પર, સૂર્ય સામે આતાપના લેતા, વીરાસન પ્રમુખ દુષ્કર કાયકલેશ આચરતા તથા શ્રુતના ભાંગા પઢવામાં પરાયણ એવા મહામુનિઓને વિનયથી મસ્તક નમાવી પરમ શક્તિથી સ્થાને સ્થાને વંદન કરતા અને અનિમેષદષ્ટિથી તેમને જોતા ભરત ત્યાં પહોંચા કે જ્યાં મરીચિ બેઠા હતા. તેણે એક બાજુ પાતાના ત્રિદંડ મૂકયા હતા, શ્વેત છત્રથી સૂર્યાંના તાપનુ જેણે નિવારણ કર્યું" હતું, તથા પેાતાની મતિથી પેલ પ્રવૃત્તિને અનુકૂળ ઉપકરણથી વિલક્ષણ સ્વરૂપને જોતાં ધૃતુહળથી આવતા લાકાને ધર્મ કહેવામાં જે દત્તચિત્ત હતા, તેને દૂરથી જોતાં જ રામાંચના મિષથી જાણે અસાધારણ ભક્તિભરને પ્રગટ કરતા હોય, હૃદયમાંના અપૂર્વ સ્નેહને જાણે બતાવતા હોય, પ્રથમ દન થતાં નમાવેલ મસ્તકથી પડતા પુષ્પસમૂહથી જાણે અર્ધ્ય-પૂજા કરતા હાય, નિ`ળ હાથમાં રહેલ મુદ્રા–વીંટીના રત્નના દિશાઓમાં પ્રસરતા કિરણ-સમૂહથી જાણે મંગલ-દીપને જણાવતા હાય તથા પ્રદક્ષિણા આપવાથી જાણે ત્રિવિધ ભક્તિના ઉત્કષઈ ખતાવતા હાય એવા ભરત રાજા પૃથ્વીતલ સુધી મસ્તક નમાવી–વંદન કરી, ભારે પ્રમેાદથી આતપ્રેત બની, આ પ્રમાણે કહેવા લાગ્યું—“હે વત્સ ! તું સમસ્ત પ્રવર લક્ષણાના