________________
૨૮
શ્રી મહાવીર ચરિત્ર.
ઇંદ્ર કહેવા લાગે કે-“હે ભગવન્! આજથી દક્ષિણાર્ધ ભરતક્ષેત્રમાં જે આ નિગ્રંથ શ્રમણે વિચરે છે, તેમને હું અવગ્રહની અનુજ્ઞા આપું છું.” ત્યારે ભગવંત બેલ્યા “હે દેવેંદ્ર! એ યુકત છે.” એમ સાંભળતાં ભરત પણ સંતેષ પામી કહેવા લાગ્ય–“હે ભગવન્! ભરતક્ષેત્રમાં વિચરતા સાધુઓને હું પણ ક્ષેત્રની અનુજ્ઞા આપું છું.” પછી ઈંદ્રના વચનથી ભરત મહારાજાએ ત્યાં સાધુઓને માટે અણુવેલ ભેજન, અણુવ્રત, ગુણવ્રત અને શિક્ષાવ્રત રૂપ ગુણધારણ કરનારા એવા શ્રાવકને અપાવ્યું એટલે એ રીતે પણ ભલે નિર્જરા થયા કરે” એમ સમજી ભરત રાજાએ પ્રતિદિન શ્રાવકને ભેજનદાન શરૂ કર્યું. ' રષભસ્વામીએ પણ અન્ય સ્થાને વિહાર કર્યો.
હવે તે શ્રાવકે પણ બધા પિતાના ગૃહ-વ્યવહારને ત્યાગ કરી, ભારતે બનાવેલ જિનસ્તુતિ ગર્ભિત વેદમાં પ્રવર્તતાં અને છઠ્ઠ મહિને તેમની નિશાની નિમિત્તે કાકિણું રત્નથી ઉત્તરાસંગ રૂપ ત્રણ રેખા આળેખતાં નિરવદ્ય-નિર્દોષ પ્રવૃત્તિથી પિતાને કાળ નિર્ગમન કરવા લાગ્યા.
એવામાં એકદા ભગવાન અન્ય સ્થાને માં ભવ્યજનેને પ્રતિબંધી પુનઃ અષ્ટાપદ પર સમોસર્યા એટલે દેવતાઓએ વિશાળ ત્રણ પ્રાકાર યુક્ત, છત્રાદિથી રમણીય, આજાનુ-ઢીંચણ પર્યત પાથરેલા અને ગુંજારવ કરતા ભ્રમરયુકત એવા પાંચ પ્રકારના પુના પુંજ સહિત, આકાશથી ઉતરતા દેવતાઓના હજારો વિમાનેથી અભિરામ, મંદ મંદ ફરકતી ધજાઓથી શોભાયમાન, પ્રવર મણિમય અને વિસ્તૃત મોટા અશોકવૃક્ષથી વિરાજિત અને પાંચ વર્ણના રથી બનાવેલ સિંહાસનયુકત એવું સમવસરણ બનાવ્યું. ત્યાં ત્રણ લોકના એક પિતામહ એવા પ્રથમ જિનેશ્વર બિરાજમાન થયા, અનુક્રમે ગણધર પ્રમુખ સાધુઓ બેઠા અને અનેક કટિ દેવેથી પરિવરેલા બત્રીશ ઇંદ્રો બેઠા. તે વખતે ભગવંતનું આગમન જાણવામાં આવતાં ભરત રાજા સર્વ વિભૂતિ સહિત ત્યાં આવ્યા અને પરમ ભકિતથી ભગવંતને વંદના કરી તે ઉચિત સ્થાને બેઠે. પછી ભુવનમાં આશ્ચર્યકારી, જાણે સમસ્ત ત્રિભુવનની લહમીથી રચેલ હાય, જાણે સર્વ અસ્પૃદયના સ્થાનરૂપ હોય એવી શોભાયુકત પ્રભુનું સમવસરણ તથા પરમ ઐશ્વર્ય જોઈ હર્ષથી જેના લોચન વિકસિત થયાં છે એ ભરત ભૂપાલ ભગવંતને આ પ્રમાણે પૂછવા લાગે-“હે તાત! જેમ તમે ભુવનના ગુરૂ થઈ આવી પૂજ્યતાના પ્રકર્ષને પામ્યા છે, તેમ આ ભરતક્ષેત્રમાં બીજા પણ તમારી જેવા તીર્થકર થશે કે નહિ?” ભગવંત બેલ્યા–“હે ભરત ! થશે.” ભરત બે -તે કેવા પ્રકારના થશે?” એટલે ભગવતે અજિતનાથથી મહાવીર પર્યત ત્રેવીશ તીર્થકરો કે જેમના બળ, બુદ્ધિ અને આચાર સમાન હોય છે અને જેમના ચરણ-કમળને ત્રિભુવનના જનેએ વંદન કરેલ છે, વળી તેમનું અન્ય