________________
w
શ્રી મહાવીર ચરિત્ર.
આચ્છાદનને લીધે વિશિષ્ટ–પરિપાલનને ઉધમ મને કાયમ રહે. ૧. વળી મુનિઓ મસ્તકના કેશને લેચ કરવાથી અને સર્વ ઇદ્રિના નિગ્રહથી મુંડન સહિત હોય છે અને ઇદ્રિના નિગ્રહરહિત એવા મને વૃથા કેશને લેચ શા માટે જોઈએ ? તે ખુર-મુંડન અને મુનિવેશથી વિલક્ષણ એવી શિરપર શિખા કાયમ રહે. ૨. વળી મુનિએ ત્રિવિધ વિવિધ સૂમ, બાદર પ્રમુખ ભેદથી જીવદયાના પાલક થઈ સંયમ પાળે છે અને તેવા પ્રકારની ગ્યતા રહિત એવા મને સ્થૂલ હિંસાની વિરતિ યુક્ત છે. ૩. મુનિઓ સમસ્ત પ્રકારે ત્યાગી છે અને હું તે નથી, માટે મને પોતાના માર્ગની નિશાની નિમિત્તે સુવર્ણની મુદ્રિકામાત્ર (જનેઈમાત્ર) જેટલે પરિગ્રહ છે. ૪. મુનિઓ ભગવતે બતાવેલ સમગ્ર શીલરૂપ જળના પ્રક્ષાલનથી કર્મ–મેલને ઘેઈ નાંખનાર લેવાથી સદા સુગંધથી અભિરામ છે અને હું નિર્મળપણથી દુર્ગંધયુકત છું તેથી બહાર પણ તેને ટાળવા નિમિત્તે ગંધ, ચંદનાદિકને પરિગ્રહ મને સમુચિત છે. ૫. તપસ્વી મુનિઓ મહરહિત અને કારણ વિના ઉપાનહના પરિભેગથી મુક્ત છે અને હું મહામે હથી પરિભૂત હોવાથી શરીરની રક્ષા કરવામાં તત્પર છું, તેથી છત્ર તથા ઉપાનહની મને જરૂર છે. ૬. મહાનુભાવ મુનિઓ જીર્ણ, ત, કુત્સિત, અલ્પ અને મલિન વસ્ત્રો ધારે છે અને હું ગાઢ કષાયથી કલુષિત બુદ્ધિવાળો છું, તેથી મારે ધાતુથી રક્ત થયેલાં વસ્ત્રો ધારણ કરવા. ૭. તથા મુનિઓ સાવદ્ય વેગથી ભીર હોવાથી, મનથી પણ બહુ જતુથી વ્યાસ એ જળ-આરંભ ઈચ્છતા નથી, અને હું તે સંસારને અનુસરનાર હોવાથી પરિમિત જળ પાન, સ્નાનાદિકની પ્રવૃત્તિ કરીશ. ૮.”
એ પ્રમાણે પિતાની બુદ્ધિથી કલ્પલ અને યતિથી વિલક્ષણ એવા વેશથી યતિધર્મના માર્ગને તજીને તેણે પરિવ્રાજક-માર્ગની પ્રવૃત્તિ શરૂ કરી છતાં સુબોધ શ્રવણું કરવામાં નિરંતર અંતરમાં પક્ષપાતને વહન કરતે તે મરીચિપરિવ્રાજક શ્રી આદિનાથ પ્રભુની સાથે ગામ, નગરાદિકમાં વિચારવા લાગે.
હવે પિતાના કરતલમાં છત્રને ધારણ કરતા, મસ્તક પર લાંબી લટકતી શિખાયુક્ત, પાસે રાખેલ ત્રિદંડ સહિત, શરીરશુશ્રષાથી પરિકલિત, સંધ્યાના રવિબિંબ સમાન ગેરના રંગથી રક્ત બનાવેલ વસ્ત્રથી વિરાજિત, ચંદન-ચચિત તથા પગે ઉપનિહ ધારણ કરતા એવા તે પરિવ્રાજકને સમસ્ત શ્રમણ સંઘમાં વિલક્ષણ વેશધારી જોઈને કૌતુક પામતા ઘણા લોકો તેને ધર્મ પૂછવા લાગ્યા. એટલે મરીચિ પણ બરાબર સૂત્રાર્થ ભણેલ હોવાથી તથા તપદેશ આપવામાં સમર્થ હોવાથી લોકોને વિસ્તારથી મુનિ-ધર્મ કહેવા લાગ્યા કે
મુનિએ આજન્મ સૂમ બાદર સર્વ પ્રત્યે સંઘઠ્ઠન કે ઉપદ્રવને પ્રયત્નપૂર્વક ત્યાગ કર જોઈએ. ક્રોધ, લોભ, હાસ્ય, ભય કે વિનાશકાળે પણ