________________
ૌ મહાવીર ચ.િ
ભગવંતને તેઓ પોતાના સ્વામી સમજીને પ્રણામ કરતા; કનક, હાથી, અશ્વ, કન્યા, મહા કીંમતી વસ્ત્રો તથા પિતાને ઈષ્ટ એવી અન્ય વસ્તુઓ પણ આપતા નમ્ર થઈને પ્રણામ કરતા હતા. એટલે ભિક્ષા ન પામતા કચ્છ અને મહાકચ્છ પ્રમુખ મુનિઓ પ્રતિદિન અનશનને લીધે શરીરે ભારે સંતાપ પામવા લાગ્યા. અત્યારે ભગવંત તે મિાનવ્રતધારી હતા. જેથી અન્ય ઉપાય હાથ ન લાગવાથી જંગલમાં તેઓ વૃક્ષથી પદ્ધ ગયેલાં પાકાં પાંદડાં ખાઈને ત્યાં જ રહેવા લાગ્યા. ભગવાન પણ કનકાચલની જેમ નિષ્કપ બની વિશિષ્ટ સંઘયણયુક્ત હોવાથી મનમાં જરા પણ ખેદ ન પામતાં પિતે એકલા પૃથ્વી પર પ્રતિદિન વિચરવા લાગ્યા.
એવામાં રાજ્ય-લક્ષમીને ઇચ્છતા, કચ્છ, મહાકચ્છના પુત્ર નામ, વિનમિ ત્યાં આવીને ચિંતામણિની જેમ અત્યંત આદર સહિત ભગવંતની સેવા કરવા. લાગ્યા. તેમની સેવા-ભક્તિથી રંજિત થયેલા નાગેંદ્ર શ્રેષ્ઠ વિદ્યાઓ અને વિદ્યાધરનું રાજ્ય આપ્યું, જેથી તેઓ ભારે પ્રમોદ પામીને ઈચ્છિત સ્થાને ચાલ્યા ગયા.
અહીં ભિક્ષા ન પામવાથી શરીરે કૃશ બનેલા ભગવાન પણ ગામ, નગર અને આકર વિગેરે સ્થાનમાં વિચરતાં કરદેશમાં આવેલ ગજપુર નગરમાં ગયા. તે વખતે શ્રી બાહુબલિના પિત્ર શ્રેયાંસકુમાર કે જેને પ્રભુદર્શનથી પૂર્વજન્મનું સ્મરણ થતાં તીવ્ર શ્રદ્ધા થવાથી તત્કાલ આવેલ પુરૂષોએ લાવેલ શેલીના તાજા રસથી તેણે એક વરસના પ્રાંતે ત્યાં ભગવંતને પારણું કરાવ્યું. એટલે તે જ વખતે કનકધારા પર્વ અને દેવતાઓએ વાજી વગાડ્યાં, જેથી નગરજને એકઠા થયા અને કુમારે પોતાને બધે વૃત્તાંત તેમને કહી સંભળાવ્યું.
ભગવાન પણ પારણું કરી બહલી, લંકા વિગેરે દેશમાં વિચરતાં પિતે મનધારી છતાં પોતાના માહાઓથી ત્યાં વસતા જનેને ભદ્રકભાવ પમાડતા, વિવિધ તપ-ચરણમાં પરાયણ, તે કાલના લેકેના નિર્દોષપણાથી અને તથા વિધ વેદનીયકર્મના અભાવે ઉપસર્ગ રહિત સંયમ પાળતા ભગવંતને એકહજાર વરસ વ્યતીત થયાં.
એકદા પ્રભુ વિનીતાનગરીની પાસે પુરિમતાલ નગરમાં આવ્યા. તેની ઈશાન ખુણે શરમુખ નામના ઉદ્યાનમાં ચોધ વૃક્ષ નીચે રહેતાં, અઠ્ઠમ તપ કરતાં, દિવસના પૂર્વભાગે ફાગણ માસની કૃષ્ણ અગીયારસના દિવસે ઉત્તરાષાઢા નક્ષત્રમાં, ત્રણે ભુવનના એક બંધવ એવા સ્વામીને ઉત્કૃષ્ટધ્યાનમાં લીન થતાં, દિવ્ય, અનંત, લોકાલોકના ભાવાભાવ, સ્વભાવ, સમસ્ત વસ્તુઓના પરમાથી પ્રકાશવામાં સમર્થ એવું કેવળજ્ઞાન ઉત્પન્ન થયું.