________________
પર
શ્રી મહાવીરચરિત્ર.
નામે ભાય હતી. એ બધા પોતપોતાનાં કુશળ અનુષ્ઠાન કરતા ત્યાં રહેતા હતા.
હવે ભગવંતે ત્યાં પિસ માસની કૃષ્ણ પ્રતિપદાએ એ દુષ્કર અભિગ્રહ ધારણ કર્યો કે – પગે લોખંડી સાંકળથી બાંધેલ હોય, માથે મુંડિત, શેકભારથી કંઠ રૂંધાઈ જતાં ગગદ્ ગિરાથી રેતી હોય, પિતે રાજકન્યા છતાં પરગૃહે દાસત્વ પામી હોય, ત્રણ દિવસની ભૂખી, એક પગ ઘરની અંદર અને બીજો પગ દ્વારની બહાર રાખી બેઠી હોય, બધા ભિક્ષુકે ભિક્ષા લઈ નિવૃત્ત થયા હોય એવા સમયે તે જે સુપડામાંના અડદ-બાકળાથી મને પ્રતિલાલે તે મારે પારણું કરવું. એ પ્રમાણે નિશ્ચય કરી એ અભિગ્રહ નગરીજનેના જાણવામાં ન આવવાથી બાવીશ પરીષહ સહન કરવા માટે યચિત આહાર ન પામતાં પણ ભગવાન પ્રતિદિન ઉંચ-નીચ સ્થાનમાં. “ ભમવા લાગ્યા. ત્યાં ભિક્ષા લીધા વિના પ્રતિદિન ગૃહાંગણેથી પાછા વળતા પ્રભુને જોઈ પીરજને પણ અત્યંત અંતરમાં શેકાકુળ અને કિંકર્તવ્યતામાં વ્યામૂઢ થતાં ચિંતવવા લાગ્યું કે– દુઃખના કારણરૂપ ધનથી શું ? તેવા મનુષ્યપણાથી પણ શું ? અથવા તે દુઃખના ફલરૂપ તેવી ભેગલીલાથી શું ? કે આવા મુનિપુંગવ ઘરના આંગણે આવ્યા છતાં અન્ન-પાન પણ તેમને આપી શકાતા નથી. કર્મ જળથી ભરેલ અનેક દુઃખરૂપ મગર અને ભીષણ આવર્ત યુક્ત એવા આ સંસાર-સાગરને દાન વિના કેમ કરી શકીશું? અથવા તે એવા મુનિરત્ન પુણ્યવંતેના ઘરે આવે અને શિક્ષા લઈ તેમને હર્ષ પમાડે. જો એ મહાત્માને એક વાર પણ કઈ રીતે પ્રતિલાવ્યા હોય તે સ્વર્ગ મેક્ષના સુખે તે કરતલમાં જ છે.” એમ અનેક પ્રકારે વારંવાર ભિક્ષા આપ્યા છતાં જેમ જેમ જિનેશ્વર તે લેતા નથી તેમ તેમ નગરજને ભારે ખેદ પામે છે. એ રીતે ચાર માસ વૈશાંબી માં ફરતાં ભગવાન એકદા સુગુપ્ત મંત્રીના ભવનમાં પેઠા. એટલે સુનંદાએ તેમને દૂરથી જોતાં કે આ તે તે જ ભગવાન મહાવીરસ્વામી છે” એમ ઓળખી લીધા. પછી ભારે પ્રમાદ ધારણ કરતી, આસન પરથી ઉઠી તેણે ભાવથી ભિક્ષા પ્રભુ આગળ ધરી, પણ પ્રભુ તે ઘરથી નીકળી ચાલતા થયા ત્યારે સુનંદાને બહુ જ ખેદ પામતી જેઈને દાસીઓએ જણાવ્યું કે–હે સ્વામિની ! કંઈ સમજાતું નથી કે એ દેવાર્ય પ્રતિદિવસે ભિક્ષા લીધા વિના શા કારણે તરત પાછા ચાલ્યા જાય છે ?” એમ તેમના કહેવાથી સુનંદાએ જાણ્યું કે – “અવશ્ય કોઈ અભિગ્રહ વિશેષ હશે, જેથી તે પૂર્ણ ન થવાથી પ્રભુ શિક્ષા લીધા, વિના ચાલ્યા જાય છે.” એમ ચિંતવતા તેને ભારે સંતાપ થઈ પડ્યો. તે ગૃહ