________________
.
પંચમ પ્રસ્તાવ-યુવતીનું આગમન અને ગોભદ્રનું શીલ.
ર૩૯,
- તે વાત જ શી કરવી ? ઉન્માર્ગગામી પિતાના આત્માને પણ જે નિયમિત ન કરૂં, તે અન્ય અનાચારીઓને કેમ અટકાવી શકું? એ પ્રમાણે કે તેને વૈરાગ્યપૂર્વક એવો પ્રતિબોધ આપ્યો કે જેથી તેના પર તે યુવતીને સગા ભાઈ જે નેહ બંધાયે. પછી ક્ષણોતરે તે બેલી કે-અહો! મહાનુભાવ તારી મનોભાવના અતિસુંદર છે, એ જ સત્પરૂષનું લક્ષણ છે, એ જ ધર્મને સાર છે, એથી જ સર્વ કલ્યાણ પ્રાપ્ત થાય, એનાથી બધી અસાધ્ય વિદ્યાસિદ્ધિઓ પણ સાધ્ય થઈ શકે, એ દેવ-દાનને પણ અત્યંત દુષ્કર છે, એ ગુણસહિત પુરૂષને રોગ, શેકનાં દુઃખે બાધા પમાડી શક્તા નથી. તમે તે જન્મ અને જીવિતનું ફળ મેળવ્યું કે જેના આવા પદારા પરિહરવાના દુષ્કર પરિણામ છે એમ કરતાં તો તે મને પણ સર્વકામુક સિદ્ધિના લાભમાં નિયુક્ત કરી. ગભટ્ટે જણાવ્યું હે ભદ્ર! મેં તને સર્વકામુક સિદ્ધિમાં શી રીતે નિયુક્ત કરી?” તે બેલી-“હે મહાશય ! તને સગા ભાઈ સમાન સમજીને તારી આગળ એ વ્યતિકર કહું છું તે સાંભળઃ “ગભદ્રે કહ્યું—એ તે હું સાંભળું છું. એટલે તે કહેવા લાગી કે –
“સમસ્ત ત્રણ લેકમાં વિખ્યાત અનેક અદ્ભુત ભુત-અતિશયથી લેકને વિસ્મય પમાડનાર, વિદ્યારત્નોની ખાણ, તંત્ર પ્રયોગોનું મુખ્ય સ્થાન તથા શુદ્ર સિદ્ધિઓના આધારરૂપ એવું જાલંધર નામે શ્રેષ્ઠ નગર છે, કે
જ્યાં આકૃષ્ટિ, વશીકરણ અને અદૃશ્યીકરણ-વિદ્યાઓમાં કુશળ, નગમન, દૂરદર્શન પ્રમુખ લબ્ધિઓ વડે સમૃદ્ધ, હંકારમાત્રથી શત્રુઓ ભેદાઈ જતાં . હૃદયમાં સંતુષ્ટ થનાર, પિતાના અનુપમ રૂપસંપત્તિથી રતિના અભિમાનને
તેડનાર, આઠ પ્રકારની અણિમાદિ સિદ્ધિઓ વડે શોભાયમાન તથા દેવોને પણ વંદનીય એવી જોગણીઓ વસે છે. ઈતર જને તેમને અવિનય કરતા નથી, તેમાં તે શું આશ્ચર્ય છે? પરંતુ મહાબલિષ્ઠ તેમનાથી કુપિત કૃતાંત પણ શંકા પામે છે. સુર બેચર, યક્ષ, રાક્ષસ પ્રમુખના મદને ઉતારનાર એવી જરા નિરંતર યૌવનમાં રહેનાર એવી તેમને અસર કરતી નથી. ભૂતકાળમાં થઈ ગયેલા રાજાઓના સમગ્ર ચરિત્રને જે અદ્યાપિ પર્વત પર લખેલ પ્રશસ્તિની જેમ પ્રગટ કરે છે, એમ તેવી પ્રગટ પભાવશાળી ગિનીઓના સમૂહયુકત એવા તે નગરનું વર્ણન કહો કોણ કરી શકે ? ત્યાં હું ચંદ્રલેખા નામે જોગણ વસું છું તથા એ વિદ્યાસિદ્ધ પાસે રહેનાર પણ મારી મટી ભગિની ચંદ્રકાંતા કે જેણે પ્રવર વિદ્યાને સાધેલ છે, અત્યંત દર્શનીય અને ગિનીઓમાં ચોથે