________________
૧૫૮
શ્રી મહાવીરચરિત્ર,
વહાણમાં કુમારને મળી છે.” એટલે ભારે હર્ષ લાવી રાજાએ આશ્ચર્ય સાથે તે વણિકને પૂછયું–“હે ભદ્ર ! શી હકીકત છે ?” ત્યારે ભયભીત થતાં તે બે –“હે દેવ! મને પ્રથમ અભયદાન આપવા મહેરબાની કરે કે જેથી બધે વૃત્તાંત આપને નિવેદન કરૂં.” રાજાએ એ વાત કબૂલ રાખી, એટલે પ્રથમના અનુરાગથી માંડીને ચાનપાત્રમાં આરોહણ, આકંદન, લેભન, દેવીભય વિગેરે બધે વૃત્તાંત તેણે કહી સંભળાવ્ય; જે સાંભળતાં રાજાએ સમગ્ર ધન અને યાનપાત્ર સહિત તે વણિકને વિદાય થવાની અનુજ્ઞા આપી. પછી શીલવતીને હાથણી પર બેસારી, છત્ર, ચામરના આડંબર સહિત, પગલે પગલે લેકેના પૂજા-સત્કારને સ્વીકારતી, સ્થાને સ્થાને દીન અને અનાથ જનેને કનકદાન આપતી, પરમ વિભૂતિપૂર્વક તે પિતાના રાજભવનમાં દાખલ થઈ. રાજાએ આઠ દિવસ નગરમાં મહોત્સવ કરાવ્યું. પછી નાન, વિલેપનપૂર્વક કીંમતી વસ્ત્રોને . ધારણ કરતાં, તથા પુત્ર–યુગલથી પરવારેલ અને અંગમાં હર્ષ–પ્રકર્ષને ધારણ કરતી શીલવતી આગળ પૂર્વાનુભૂત કથા કહેતાં અને તેના હરણ પ્રમુખને વૃત્તાંત સાંભળતાં, તે પાટલમાળીનું અનુપમ સચ્ચરિત્ર તરતજ રાજાના સ્મરણમાં આવ્યું. એટલે તેણે શીલવતીને જણાવ્યું–“હે પ્રિયે! જે મહાપુરૂષ માળીએ સ્નેહ બતાવ્યો, તે પિતા પણ ન હોઈ શકે.” શીલવતી બેલી–હે નાથ એ વાત સત્ય છે, માટે હવે સમૃદ્ધિ આપતાં તે મહાનુભાવ પર તમે પ્રસાદ કરે. હે પ્રિયતમ! ઉપકારી જનેને મરથ પૂરાય, એ જ સંધ્યાના વાદળ સમાન ચપળ લક્ષ્મીનું ફળ છે.” એ પ્રમાણે રાજાએ તે માળીને ચંદન નગરથી તરત બોલાવી લીધું અને તેને ચટક દેશને રાજા બનાવ્યો; તેમજ તેને હાથી, ઘેડા, રથ, દ્ધા તથા ભંડાર પ્રમુખ આપતા પિતાની સમાન બનાવી દીધે.
હવે એકદા પિતાની ભાર્યા તથા પુત્ર સહિત મોટી સમૃદ્ધિપૂર્વક રાજા ઉદ્યાનમાં ગયા. ત્યાં ગુરૂમહારાજના દર્શન થતાં ભારે આદરપૂર્વક પ્રણામ કરીને તેણે ઈષ્ટ–પ્રાપ્તિને બધો વ્યતિકર ગુરૂમહારાજને કહી સંભળાવ્યું. જે સાંભળતાં ગુરૂ બોલ્યા “હે નરેંદ્ર! મુનિજનના ચરણની સેવાથી આવાં અનેક પ્રકારનાં કલ્યાણ સંપાદિત થાય છે.” રાજાએ વિચાર કર્યો કે–અહ ! ગુરૂનું વચન અમેઘ હોય છે. અહા ! જિનધર્મને મહિમા ! અહા ! હું પણ સર્વથા ધન્ય છું કે જેને આવા પ્રકારના ગુરૂને સમાગમ થયે.” એમ વિચાર કરતાં રાજાએ સુગતિના કલ્પવૃક્ષરૂપ સમકિતનું બીજ ઉપાર્જન કર્યું. પછી ગુરૂ બોલ્યા“હે રાજન ! હવે નિશ્ચયથી જિનધર્મને સ્વીકાર કરે.” રાજાએ કહ્યું“હે. ભગવન ! એ જિનધર્મને તે અત્યંત અપ્રમત્ત અને હોઈ શકે. અમારા જેવા સામાન્ય જને એનું પાલન કેમ કરી શકે?” આથી ગુરૂએ જાણી લીધું કે–અદ્યાપિ મોહગ્રંથિ મજબુત છે, મિથ્યાત્વની વાસના બહુ દઢ છે, વિષ