________________
www
શ્રી મહાવીરચરિત્ર. તે સમયે દેવાંગનાઓએ વિકાસ પામતા સુગંધિ પુપિ, જય જયારપૂર્વક રાજાના શિરે નાખ્યાં, તેમજ હાર, અર્થહાર, કાંચી-કંચુકીકલાપ, મણિમુગટથી શરીર મંડિત કરી, રણઝણાટથી મધુર ધ્વનિ કરી, દશે દિશાભાગને પુરતા નપુરથી મંડિત, નૂતન પારિજાત-મંજરીના સારભાર સત્વર ભેગા થતા ભ્રમર સમૂહના ગુંજારવયુક્ત તથા ધવલ આતપત્ર-છત્રને ધારણ કરનાર એવી એક દેવી ત્યાં આવી અને કહેવા લાગી કે--“હે નરસિંહ! તું ખરેખર નરસિંહપુરૂષમાં સિંહ સમાન છે, કે જેથી ક્ષત્રિય કુળને ક્ષય કરનાર એ મહાપાપીને પાવ નાખે.'
એટલે રાજાએ કહ્યું- હે દેવી! હજી મારા જીવતાં, એ ક્ષત્રિય–કુળને ક્ષય કરનાર શી રીતે ? તે કહો.” ત્યારે દેવીએ રાજાને જણાવ્યું કે કંઈ પણ સિદ્ધિને ઈચ્છતા એવા એ પાપી શમણે કલિંગ, વંગ, અંગ, પંચાલ પ્રમુખ : દેશના રાજાઓને મારી નાખ્યા, અથવા દષ્ટિ–પ્રપંચ, ઇંદ્રજાલ પ્રમુખ ફૂડ-કપટથી આશ્ચર્યો બતાવતાં એણે કોને છેતર્યા નથી ? એ કેઈથી છતાયો નથી, તેમ એનું શીલ કેઈના જાણવામાં આવેલ નથી. તમે એ બંને કર્યો. અહા ! તારી નિર્મળ મતિ ! આ તારા અસાધારણ સાહસયુક્ત સુંદર ચરિત્રથી હૃદયે પ્રસન્ન થયેલ એવી મને કંઈ પણ વર-વરદાન નિવેદન કર, કે જેથી હું તારી ઈચ્છા પૂરી કરૂં.” ત્યારે રાજાએ અંજલિ જેવ, શિર. નમાવીને કહ્યું કે– હે દેવિ ! તારા દર્શન ઉપરાંત અન્ય પ્રવર વર શું છે?” દેવી બેલી–“હે નરેંદ્ર! સામાન્ય જનની જેમ જે કે તું વર માગતું નથી, તથાપિ મારા પ્રભાવથી તારે મને રથ પૂર્ણ થશે.” એમ દેવીએ કહેતાં, રાજા પરમ ભક્તિથી તેને ન. એવામાં પુણ્યહીન જનની લક્ષ્મીની જેમ દેવી તરત અદશ્ય થઈ ગઈ. તે વખતે અત્યંત અદ્દભુત એવું દેવીનું તેવા પ્રકારનું રૂપ એકદમ લેચનથી અગોચર થતાં, રાજા ભારે ચિંતાપૂર્વક ચિંતવવા લાગ્યું કે–અરે ! આ શું સ્વપ્ન કે બિભીષિકા? અથવા એ દુષ્ટ કાપાલિકને માયાપ્રપંચ? કિંવા મારે મતિવિશ્વમ કે એ બધું અવિતથ-સત્ય હશે?' એ પ્રમાણે રાજા સંદેહ લાવી જેટલામાં વિકલ્પ કરે છે, તેટલામાં આકાશવાણીએ તેને અટકાવ્યું કે –“હે. ભૂપાલ! સંશય ન કર.”
એવામાં ઘેરશિવ પણ જાણે મદેન્મત્ત થયે હોય, મૂછિત બન્યું હોય, અત્યંત સુગરથી જાણે તાડિત થયે હોય, મહાપિશાચે જાણે નિષ્પદી-ચેષ્ટા રહિત કર્યો હોય, સાર ચીજો જાણે લુંટાઈ ગઈ હોય, પ્રિયવિરહરૂપ મહાગ્રહથી જાણે પરાધીન બન્યું હોય તથા દુષ્ટ ઔષધના પાનથી જાણે ચિત્ત-ચેતના નષ્ટ થયાં હોય એ તે ક્ષણવાર રહી, શીતલ પવનથી શરીરને આશ્વાસન મળતાં . કંઈક ચેતના આવતાં, હળવે હળવે લેચન ઉઘા, લજજાને લીધે સર્વાગે