Page Text
________________
ચતુર્થ પ્રસ્તાવ-નરસિંહ રાજાની કથા.
-તારાઓ ઝાંખા પડયા, સિંદુરના રેણુપુંજ સમાન સૂર્ય-સારથિ અરૂણની પ્રભા પ્રસરવા લાગી, પટણ, મૃદંગ. ઝાલર, ભંભા, ભેરી વિગેરે પ્રભાતના મંગલવાદ્ય વાગવા લાગ્યાં, કમળોની પ્રચંડ જાડયતાને દૂર કરનાર કિરણ–સમૂહયુકત દિનકર ઉદય પામ્યા; એટલે શય્યાથકી ઉઠી, વાસભવનથી બહાર આવી, પ્રભાતિક કૃત્ય બજાવી, અંગરક્ષક, પીઠમર્દીક પ્રમુખ પ્રધાન પરિજન સહિત સભામંડપમાં જઈ, પૂર્વાચલના શિખર પર સૂર્યની જેમ રાજા, અનેક મણિ– કિરણેથી વ્યાસ કનકસિંહાસન પર બેઠે. પછી બંને બાજુ ચામર ઢાળનારી ઉભી રહી, મંત્રીઓ, સામંતો, સુભટે, ખંડરક્ષક પ્રમુખ પ્રધાન પુરૂષે પિતપિતાના સ્થાને બેઠા. સીમાડાના રાજાઓએ મોકલેલ મહાકીંમતી ભેટે સ્વીકારવામાં આવી અને રાજ્ય-કારભારને વિચાર કરવામાં આવ્યું. ક્ષણવાર પછી બધા સામેતાદિક લેકેને વિદાય કરી, કેટલાક પ્રધાન પુરૂષને સાથે લઈને રાજા એકાંતમાં બેઠે અને બુદ્ધિસાર પ્રમુખ મંત્રીઓને રાત્રિને વ્યતિકર કહીને તે આ પ્રમાણે પૂછવા લાગે– હે મંત્રીઓ ! સાંભળે, તમે તંત્ર, મંત્રના બધાં શાસ્ત્રો જાણે છે, વિદ્યાસિદ્ધ પુરૂષને આરાધે છે, સર્વ કર્મમાં બુદ્ધિ ચલાવી તમે પિતે ગુસકાર્યોની ગતિ પણ બતાવે છે, તે તમે જણાવે કે આ સુત-લાભારૂપ ચિંતા-સાગરને હું કેમ પાર પામીશ ત્યારે ક્ષણભર
ગ્યાયેગ્યને વિચાર કરીને મંત્રીઓ બેલ્યા–“હે દેવ! તમારો પ્રયત્ન ઠીક સુસ્થાને છે. અમે પ્રથમથી જ એ બાબત આપને જણાવવાના હતા; ; પરંતુ તમે પોતે જ અત્યારે જણાવ્યું તે સારું થયું; છતાં આપ અમને ઉપાય પૂછે છે, તે બાબતમાં અમે શું કહીએ ? અત્યંત દીવ્ય જ્ઞાન–વેચનને ગોચર એવી એ બાબતમાં અમે શું ઉપાય બતાવીએ અને જવાબ પણ શું આપીએ? આકાર, ઇંગિત, ગતિ, વચન પ્રમુખને ગૌચર એવી બાબતનું અનુમાન તે અમારા જેવા પણ કરી શકે, પરંતુ આવા કાર્યમાં અમારી બુદ્ધિ ચાલી શકે નહિ; છતાં એટલું તે અમે જાણીએ છીએ કે પોતપોતાના કર્મને અનુરૂપઅનુકૂળ સ્થાનમાં ઉપાયરહિત છતાં છ પુત્રાદિકને પામી શકે છે.” ત્યારે રાજા હસીને કહેવા લાગ્ય–“ જે એ પ્રમાણે જનની-જનકને વિરહ છતાં પણ ગગનાંગણની જેમ પ્રતિક્ષણે ઉપજતા હોય તે તેમાં અયુકત શું છે ? માટે કર્મની પ્રધાનતા સ્વીકારીને તમે એકાંતપક્ષને આદર ન કરે, કારણ કે કાર્યસિદ્ધિમાં દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર અને કાલ પણ કારણુરૂપ છે; પછી લલાટે અંજલિ જેવું
જે આપ કહે છે, તે સત્ય છે.” એમ માની બુદ્ધિસાર પ્રમુખ મંત્રીઓ કહેવા લાગ્યા કે “ હે દેવ ! જો એમ હોય તે સાંભળોઆ પ્રચંડ ચંડિકા-વિદ્યાને સાધનાર, મુંડ-માળાને ધારણ કરનાર, પિશાચની સાધનામાં નિપુણ, શાકિનીને નિગ્રહ કરવામાં સાહસિક, ક્ષેત્રપાલને બોલાવવામાં
| SR No. | 005748 |
| Book Title | Mahavir Charitra Bhashantar |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Gunchandra Gani |
| Publisher | Atmanand Jain Sabha |
| Publication Year | 1938 |
| Total Pages | 550 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |