________________
NAMAAN
તૃતીય પ્રસ્તાવ-તેવીશમે ભવ.
૧૦૫ કરવામાં કદાપિ વિમુખ થતા નથી. અને વળી જળબિંદુ સમાન ચંચળ જી. વિત, ઇંદ્રધનુષ્ય સમાન પ્રેમ, પૂર્ણ છતાં ગજકર્ણતુલ્ય ચપળ શરીરલાવણ્ય, પવનથી પ્રેરાયેલ પર્ણસમાન તારૂણ્ય, સુંદર છતાં ક્ષણભંગુર તેમજ મહાકષ્ટથી વૃદ્ધિ પમાડેલ ધન પણ સેંકડો આપદાઓના નિમિત્તરૂપ જ છે. એમાંનું એક એક પણ સુબુદ્ધિ પુરૂષને અવશ્ય મોટા વૈરાગ્યનું કારણ થાય છે, તે બધી બાબતે માટે તે કહેવું જ શું? સંવેગ -ભાવના કારણભૂત આવા પદાર્થો નિત્ય સાક્ષાત્ વિદ્યમાન છતાં જેઓ મેક્ષમાર્ગમાં પ્રવર્તાવાને પ્રયત્ન કરતા નથી એ જ મોટામાં મોટું આશ્ચર્ય છે. વધારે શું કહેવું ? તમે હવે સદ્ધર્મને સ્વીકાર કરે, કારણ કે શ્રેયમાં અનેક વિદ્ગો ઉપસ્થિત થાય છે, માટે કાળને વિલંબ કરે તે યોગ્ય નથી.”
એ પ્રમાણે સાંભળતાં ચક્રવર્તી ભાવપૂર્વક ગુરૂના ચરણમાં પીને કહેવા લા –“ હે ભગવન્! આપનું એ કથન યથાર્થ છે. હવે હું ગૃહાદિક તજીને સંયમ લેવા ઈચ્છું છું. ” ગુરૂ બેલ્યા- હે ભદ્ર! તમે હવે પ્રતિબંધ ન કરે. પરમાર્થને જાણનારા તમારા જેવા પુરૂષને એજ માર્ગ ઉચિત છે? ગુરૂએ એમ કહેતાં પ્રિય મિત્ર નરેંદ્ર ગુરૂને વંદન કરીને પિતાની રાજધાનીમાં ગયે, ત્યાં નાગર જને, મંત્રીઓ, સેનાપતિ પ્રમુખ પ્રધાન પુરૂષને બોલાવીને તેણે કહ્યું
–“ હે પ્રધાન પુરૂષે ! હવે ગૃહત્યાગ કરવાની મારી ભાવના છે, જેથી નિગ્રંથ-પ્રવચનને સ્વીકાર કરવા ઇચ્છા છે, તે પૂર્વે મેં જે તમને મારી આજ્ઞામાં નિયુક્ત કર્યા તે બદલ તમારું દિલ દુખાયું હોય, વળી તમારી પાસે સેવાવિધિ કરાવી, તેમજ અધિક કર ગ્રહણ કરવાથી મેં તમને સતાવ્યા હોય એ બધું ક્ષમા કરજે. ” એટલે તેમણે કહ્યું—“ હે દેવ ! અમારા જેવાનું હૃદય • ખરેખર ! વજમય પાષાણુથી બનાવેલ લાગે છે કે જે તમારાં આવાં વચને સાંભળતાં પણ ભેદાતું નથી. વળી માબાપ તે પ્રથમ પરમ ઉપકારી થયા, પરંતુ ઉત્તરોત્તર ગુણેમાં તે તમે જ અમને સ્થાપન કર્યો, તેથી તમારા ચરણકમળની સેવા રહિત અને નિર્દય ચિત્તે હવે ઘરે રહેતાં લજજા કેમ ન પામીએ ? જેમ તમે અમારા અપરાધ સહન કર્યા, તેમ અન્ય કેણ સહન કરે ? માટે આ લેકની જેમ પરભવમાં પણ હે નાથ ! તમે જ અમારા શરણુ છે. ” એમ તેમના કહેતાં રાજાએ જણાવ્યું કે– જે એમ હોય તે તમે પિતપોતાના સ્થાને જઈ, પુત્રને ગૃહકાર્યાદિમાં નિયુક્ત કરી, બધાં કર્તવ્ય આચરી, શિબિકામાં બેસીને મારી પાસે આવે. ” રાજાનું એ વચન સ્વીકારીને તેઓ પોતપિતાને ઘરે ગયા અને તે સમયને યેગ્ય તેમણે બધું કૃત્ય કર્યું. અહીં રાજાએ પણ પોતાના પુત્રને રાજ્યાભિષેક કર્યો અને હાથી, અશ્વ પ્રમુખ સૈન્ય સમ