________________
પ્રકરણ રત્નાવલી सीहा वग्घा दीविअ, अच्छतरच्छा य चित्तगा सुणगा ।
सीआला चित्तलगा, ससगाइ सणखप्पया नेआ ॥ १०७ ॥ અથ–સિંહ, વાઘ, દીપડા, અચ્છ (રીંછ), તરછ, ચિત્રા, કુતરા, શિયાળ, ચિત્તલગા (ચિત્તા) અને સસલા વિગેરે સનખપદવાળા જાણવા. ૧૦૭.
एएसि पज्जत्ता-पज्जत्ताणं च जलयरसमाणा ।
देहादिदारचिंता, कायव्वा तह विसेसोयं ॥ १०८ ॥ અથ–આ ચારે પ્રકારના ચતુષ્પદ પર્યાપ્તા અને અપર્યાપ્ત છે. તેમને જળચર સમાન દેહાદિ દ્વારને વિચાર કરે. તેમાં વિશેષ આ પ્રમાણે છે.-૧૦૮.
ओगाहणा य अंगुल-असंखभागो जहन्निआ होइ ।
गाउअपुहत्तमेसि, उकिटं देहपरिमाणं ॥ १०९ ॥ અથ—-જઘન્ય અવગાહના અંગુલના અસંખ્યાતમા ભાગની અને ઉત્કૃષ્ટ ગાઉન પૃથક્ય હોય છે. ૧૦૯
अंतमुहुत्त जहन्ना, ठिई अ उक्कोसओ पवत्तव्वा ।
चुलसीइ सहस्साणि अ, वरिसाणि तहेव सेसं तु ॥ ११० ॥ અથજઘન્ય સ્થિતિ અંતમુહૂર્તની અને ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ ચેરાશી હજાર વર્ષની છે, બાકીનું તે જ પ્રમાણે (જળચર પ્રમાણે) જાણવું. ૧૧૦ સ્થલચર પરિસપ
अह य परिसप्प थलयर, उरभुअपरिसप्पभेअओ दुविहा ।
उरपरिसप्पा सप्पा, तत्थ य दुविहा अही नेआ॥१११॥ અર્થહવે થળચર પરિસપ બે પ્રકારના છે-ઉર પરિસર્ષ અને ભુજ પરિસપ. તેમાં ઉર પરિસપ તે બે પ્રકારના સર્પ જાણવા. ૧૧૧. ' સંમૂછિમ ઉર પરિસર્ષ :
दव्वीकरा य तह मउलिणो अ दव्वीकरा अणेगविहा । आसीविस दिट्ठीविस, उग्गविसा चेव भोगविसा ॥ ११२ ॥ तहय तयाविस लालाविसा य निस्सासविसा य किण्हाही ।
सेआहि दब्भपुप्फा, काकोदर सेलिमिढा य ॥ ११३ ॥ અથ–વકર (કણાવાળા) અને મુકુલિ (ફણા વિનાના છે. તેમાં દર્પીકર અનેક પ્રકારના જાણવા. તે આ પ્રમાણે-આશીવિષ દષ્ટિવિષ, ઉગ્રવિષ, ભોગવિષ, ત્વચાવિષ, લાલાવિષ, નિશ્વાસવિષ, કૃષ્ણસર્પ, સર્પ, દર્ભ, પુષ્પ, કાકોદર અને સેલિમિઢ. ૧૧૨-૧૧૩.
