Page Text
________________
ઉલાઘરાઘવ: એક અધ્યયન
મંથરા પિતાને મેડું થતું હોવાનું કહીને તિરસ્કારથી ઝડપથી ચાલી જાય છે. મુખ્ય દશ્યમાં-સુવર્ણ રથમાંથી રામ નીચે ઊતરે છે. સુમંત્રને બહુ ઉતાવળ છે. રામનું માથું સૂંઘીને કૌશલ્યા સુમંત્રને પૂછે છે કે રામના પિતાને મળવા માટે ઉતાવળ છે કે કુલદેવતાના પ્રેમને લીધે ? સુમંત્ર નિત્યકર્મ પરવારીને રાજદરબારે જ ઉતાવળે જવાનું મંથરાએ મોકલેલેકકેયીને સંદેશો કહ્યો. તેથી રામને લઈને જલદી આવ્ય છું. સુમંત્ર સાથે રામ દશરથના પ્રાસાદમાં પ્રવેશ કરે છે તેવામાં જ દૂરથી રામકકેયીના પગે પડીને વીનવતા પિતાને જુએ છે. એ જોઈને રામ કલ્પના કરે છે કે પિતાને વનમાં જવાની ઈચ્છા છે, પણ કેકેયી તેમને રોકતાં હોય એમ લાગે છે. બાજુમાં મંથરા પણ છે. સુમંત્ર પણ દૂરથી તે બધાના હાવ-ભાવથી રામે કરેલી અટકળને અનુમોદન આપે છે. રાજ કૈકેયીને હાથ જોડીને વિનવે છે. તેવામાં કૈકેયીએ રામના આવવાને સમય થયો જાણીને મંથરાને પિતાની બે આજ્ઞાવાળે પત્ર આપ્યો અને તે ચાલી ગઈ. રામ રાજાને આવાસન આપે છે અને રાજા પાસે કૈકેયીને બદલે મંથરાને જોઈને તેને પિતાના દુઃખનું અને માતાની ગેરહાજરીનું કારણ પૂછે છે. તેના જવાબમાં મંથરા કૈકેયીની બે આશાઓવાળે પત્ર અને બે વકીલ રામને આપે છે. પહેલાં એ પત્ર રામ મનમાં વાંચે છે પછી તે મોટેથી સુમંત્રને વાંચી સંભળાવે છે. રામને તે એટલું જ દુઃખ છે કે માતા પિતાના મુખે તેમના પુત્રને કેમ આજ્ઞા લખી મોકલી ? માતાનું વચન પણ મારે મન ગુરુવાકય કરતાં પણ મહત્વનું છે. વનવાસને અવધિ સુમંત્ર મંથરા પાસેથી જાણે છે. તેવામાં રાજ્યાભિષેકની મંગલ સામગ્રી સાથે સીતાને લઈને કૌશલ્યા તથા સુમિત્રા પ્રવેશ કરે છે. એ ત્રણેય તે અત્યંત પ્રસન્ન છે. તેવામાં નેપથ્યમાંથી છીંકને અવાજ સંભળાય છે તેથી સુમિત્રાને અપશુકન વરતાય છે, પણ બધું અમંગલ કુલદેવતા દૂર કરે એવી પ્રાર્થના કરે છે. વડીલેની આમન્યા રાખવા માટે સીતા થાંભલાની આડશે ઊભાં રહે છે અને બને માતાઓ રાજા તરફ જાય છે. દૂરથી જ રાજાની અવદશા જોઈને અને સુમંત્રને પણ દુઃખી જોઈને રાણીઓ ચિંતામાં પડે છે. કૌશલ્યા સુમંત્રને આવા અનિંદમય પ્રસંગમાં રાજાની આવી દુખાદ્ધ સ્થિતિ થવાનું કારણ પૂછે છે ભરત-શત્રુનનાં કુશલ પૂછે છે. તેથી સુમંત્ર ભારતને રાજ્યાભિષેક અને રામના વનવાસની કકેયીની બે આજ્ઞાઓ જણાવે છે, આથી આઘાત અનુભવતા સુમિત્રા કહે છે કે ભારતને ભલે ગાદી મળે, પણ રામે એ કે અપરાધ કર્યો છે કે તે વનવાસનું દુઃખ સહન કરે ? ત્યારે કૌશલ્યા કહે છે કે રામને વાંક નથી પણ મારે જ અપરાધ છે કે મેં રામને જન્મ આપે. રામની સાથે માતા કૌશલ્યા વનમાં જવા તૈયાર થાય છે; પણ રામ તેમને
| SR No. | 005744 |
| Book Title | Ullaghraghav Ek Adhyayan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vibhuti V Bhatt |
| Publisher | Vibhuti V Bhatt |
| Publication Year | 1989 |
| Total Pages | 158 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 11 MB |