________________
સર્વાંત-સિદ્ધાંત–સારસ મહ ઈશ્વરની સૃષ્ટિ-સૂક્ષ્મપ્રચ तमः प्रधानप्रकृतिविशिष्टात्परमात्मनः । अभूत्सकाशादाकाशमाकाशाद्वायुरुच्यते ॥ ३३५ ॥ वायोरग्निस्तथैवाग्नेरापोऽद्भयः पृथिवी क्रमात् । शक्तेस्तमःप्रधानत्वं तत्कार्ये जाड्यदर्शनात् ॥ ३३६ ॥ मारंभन्ते कार्यगुणान्ये कारणगुणा हि ते । एतानि सूक्ष्मभूतानि भूतमात्रा अपि क्रमात् ॥ ३३७ ॥ તમેાગુણની મુખ્યતાવાળી પ્રકૃતિથી યુક્ત થયેલા પરમાત્મા(ઈશ્વર)થી આકાશ થયું, આકાશથી વાયુ થયેલેા કહેવાય છે અને વાયુથી અગ્નિ, અગ્નિથી જળ અને જળથી પૃથ્વી એ ક્રમે (ભૂતાની) ઉત્પત્તિ થઈ છે. આનું કારણ (ઈશ્વરની) શક્તિ (પ્રકૃતિ), તમાગુણની મુખ્યતાવાળી છે; કારણ કે તેના કાર્યમાં જડતા દેખાય છે. (આવા ન્યાય છે, કે) જેઓ કાર્યના ગુણા આર લે છે, તે કારણના જ ગુણેા હોય છે. (ઉપર દર્શાવેલાં) આ ભૂતા અનુક્રમે સૂક્ષ્મ ભૂત અથવા ભૂતાની તન્માત્રાએ પણ કહેવાય છે. ૩૩૫-૩૩૭
एतेभ्यः सूक्ष्मभूतेभ्यः सूक्ष्मदेहा भवन्त्यपि । स्थूलान्यपि च भूतानि चान्योन्यांशविमेलनात् ॥ ३३८ ॥
આ સૂક્ષ્મ ભૂતાથી સૂક્ષ્મ દેહેા ઉત્પન્ન થાય છે; તેમ જ એ સૂક્ષ્મભૂતાના જ અશા એકબીજા સાથે મળવાથી સ્થૂલ ભૂતા ( અને સ્થૂલ શરીરા ) પણ ઉત્પન્ન થાય છે. ૩૩૮
લિંગશરીર
चीकृत भूतेभ्यो जात सप्तदशांगकम् ।
संखारकारणं लिंगमात्मनो भोगसाधनम् ॥ ३३९ ॥ એક બીજા સાથે નહિ મળેલાં-અપ ચીકૃત ભૂતાથી સત્તર અંગા વાળુ લિ'ગશરીર ઉત્પન્ન થાય છે. એ સંસારનું કારણ અને આત્માને ભાગા લાગવવાનુ સાધન છે. ૩૩૯
श्रोत्रादिपंचकं चैव वागादीनां च पंचकम् । प्रणादिपंचकं बुद्धिमनसी लिंगमुच्यते ॥ ३४० ॥
