________________
-
સવદત-સિદ્ધાંત-સાસંગ્રહ माक्रोशति प्रतिविमेति च कंपते तन
નિશ્ચય તાત્ર મુજmોતિ વિદ્યાર્થમાળે રદટા , तस्वयाप्यात्मन उक्तमेतजन्माप्ययध्याधिजरादि दुःखम् । मृषैव सर्व भ्रमकल्पितं ते सम्यग्विचार्यात्मनि मुंच भीतिम् ॥ २६९॥
भवाननात्मनो धर्मानात्मन्यारोप्य शोचति।। तदज्ञानकृतं सर्व भयं त्वक्त्वा सुखी भव ॥ २७० ॥
શિષ્ય એમ કહે છે ત્યારે તેના ઉપર દયાદષ્ટિ કરી ગુરુ, તેને આ પ્રમાણે વારંવાર અભય દાન દે છે: “તું ડર મા; હે. વિદ્વાન ! મૃત્યુને ભય તે ત્યજી દે; તારું મરણ કદી છે જ નહિ. તુ તે નિત્ય, તિરહિત, પરમ આનંદમય આત્મારૂપ બ્રહ્મ છે. તારું મન ભ્રમણને લીધે ભય પામ્યું છે, તેથી તું કંઈક જુએ છે અને આવાં મિથ્યા વચન બોલે છે, કે “તમે મારી રક્ષા કરે.” આ તારે બેટો બકવાદ છે અને તે ઊંઘતા માણસના જે શુન્ય અને જૂઠે છે. કેઈ માણસ ગાઢ નિદ્રારૂપ અંધકારથી ઘેરાય હાય, ત્યારે તેને કોઈ સ્વપ્ન આવે; તેમાં પોતાને સર્ષ વગેરેથી ગળાયેલા જોઈ ત્રાસથી એકદમ બકી ઊઠે, કે “હાય ! હું મરી ગયો ! તે વખતે તેની પાસે રહેલ તેને કઈ હિતેચ્છ મનુષ્ય હથેળી પછાડી તેને જગાડે અને પૂછે, ત્યારે એ પોતે જ કહે છે, કે “કંઈ નથી.” તે સ્વમમાં એણે ત્રાસથી બનેલું પેલું વચન કંઈ અર્થવાળું છે? કહે ! (એ જ પ્રમાણે આ તારાં વચને અર્થ વગરનાં છે)-જેમ અંધારામાં) દેરડીને દેરી તરીકે ન તો કોઈ માણસ સાપ માની લે અને અજ્ઞાનથી ચીસ પાડે કે “અહી સાપ પડ્યો છે, વળી ઘણે ભય પામે અને પૂજવા લાગે છે તે કેવળ જૂઠું જ છે; (કારણ કે વિચારવામાં આવે તે ત્યાં સાપ હેતે જ નથી.) તે જ પ્રમાણે, તે આત્માને જન્મ, મૃત્યુ, રોગ, ઘડપણ વગેરેનું દુખ જે કહ્યું છે તે બધું ખોટું જ છે—માત્ર ભ્રમણાથી જ તે એ કલ્પી લીધું છે. તું તારા મનમાં