________________
સવવેદાંત-સિદ્ધાંત-સારસંગ્રહ मुमुक्षुणा परित्याज्यं ब्रह्मभावमभीप्सुना । मुमुक्षोरपि कर्मास्तु श्रवणं चापि साधनम् ॥ १७३॥ हस्तववयमेतस्य स्वकार्य साधयिष्यति । यथा विज़ुभते दीपो ऋजूकरणकर्मणा ॥ १७४ ॥ तथा श्रवणजो बोधः पुंसो विहितकर्मणा। अतः सापेक्षितं ज्ञानमथवापि समुश्चयम् ॥ १७५॥ मोक्षस्य साधनमिति वदन्ति ब्रह्मवादिनः। मुमुक्षोयुज्यते त्यागः कथं विहितकर्मणः ॥ १७६ ॥ इति शंका न कर्तव्या मूढवत्पण्डितोत्तमैः । कर्मणः फलमन्यत्तु श्रवणस्य फलं पृथक् ॥ १७७ ॥ बैलक्षण्यं च सामग्योश्चोभयत्राधिकारिणोः । कामी कर्मण्यधिकृतो निष्कामी श्रवणे .मतः ॥ १७८ ॥
માટે મોક્ષ અને બ્રહ્મભાવને ઈચ્છતા પુરુષે સ્વર્ગાદિ અનિત્ય પદાર્થોનાં સાધનરૂપે કહેલાં નિત્યનૈમિત્તિક આદિ સર્વ કર્મોને તેઓનાં સાધન સાથે ત્યાગ જ કરે. માત્ર શ્રવણરૂપ કર્મ અને તેનું સાધન મુમુક્ષુને ઉપયોગી છે, માટે તે ભલે રહે; કારણ કે બે હાથની પેઠે તે મુમુક્ષુને પોતાનું કાર્ય સિદ્ધ કરી આપશે. જેમ દી (તેને) સીધે કરવારૂપ કર્મથી વધારે પ્રકાશે છે. તેમ શ્રવણથી ઉત્પન્ન થતું પુરુષનું જ્ઞાન, (શ્રવણરૂપ) વેદોક્ત કમથી વધારે પ્રકાશે છે. આ કારણથી જ બ્રહ્મવાદીઓ કહે છે, કે જ્ઞાન એ સાપેક્ષિત છે; (એટલે શ્રવણાદિ કર્મોની જરૂર રાખે જ છે) અથવા જ્ઞાન અને શ્રવણાદિ કર્મ–એ બન્નેને સમુચ્ચય (સાથે હોવું) મોક્ષનું સાધન છે. અહીં ઉત્તમ પંડિતેઓ મૂઢ લોકોની પેઠે આવી શંકા ન કરવી, કે વેદોક્ત નિત્ય-નૈમિત્તિકાદિ કર્મોને મુમુક્ષુએ ત્યાગ કર કેમ ઘટે ? (આ શંકાનું સમાધાન આ પ્રમાણે છે, કે) નિત્યનૈમિત્તિકાદિ કર્મોનું ફળ જુદુ છે અને શ્રવણનું ફળ જુદું છે. એ બન્નેની સામગ્રી જુદી છે અને અધિ
