________________
સર્વવેદાંત-સિદ્ધાંત-સારસંગ્રહ ૪૧ એ ઉપરથી ભગવાન કૃષ્ણ, “કેવળ સંન્યાસ લઈને ચુપચાપ મરણ પામેલાને માત્ર સંન્યાસથી જ પુણ્યકની ગતિ પ્રાપ્ત થાય છે એમ કહેતા નથી, પરંતુ કેવળ સંન્યાસથી સિદ્ધિ મળતી જ નથી એમ કહે છે; અને જણાવે છે, કે સંન્યાસીનાં કર્તવ્ય શ્રવણદિને ત્યાગ કરવાથી સિદ્ધિ થતી જ નથી. ૧૪૭, ૧૪૮
Twiત્તિતિક્ષા લેવા તત્તડુagvજાતY कुर्याच्छक्त्यनुरूपेण श्रवणादि शनैः शनै ॥१४९ ॥
માટે આવેલાં છે તે દુઃખ તિતિક્ષાથી સહન કરીને પણ શક્તિ અનુસાર ધીમે ધીમે શ્રવણાદિ અવશ્ય કરવાં જ જોઈએ. प्रयोजनं तितिक्षायाः साधितायाः प्रयत्नतः । प्राप्तदुःखासहिष्णुत्वे न किञ्चिदपि दृश्यते ॥ १५०॥
કાળજીથી સિદ્ધ કરેલી તિતિક્ષાનું પ્રજન, આવેલાં દુઃખોસહન કરવા સિવાય બીજું કંઈ દેખાતું જ નથી, (એટલે તિતિક્ષાની સાથે શ્રવણાદિ પણ હોવાં જ જોઈએ.) ૧૫૦
ઉપરાતિ साधनत्वेन रटानां सर्वेषामपि कर्मणाम् । विधिना यः परित्यागः स संन्यासः सतां मतः ॥ १५१॥ उपरमयति कर्माणीत्युपरतिशब्देन कथ्यते न्यासः। म्यासेन हि सर्वेषां श्रुत्या प्रोक्तो विकर्मणां त्यागः ॥ १५२ ॥
સાધનરૂપે દેખાતાં સર્વ (નિત્ય નૈમિત્તિકાદિ) કર્મોને વિધિપૂર્વક સંપૂર્ણ ત્યાગ કરે, તેને સજજનેએ સંન્યાસ માન્યો છે; આ સંન્યાસ જ “જળ (મત રૂતિ ' કર્મોને બંધ કરાવે છે, માટે “ઉપરતિ” કહેવાય છે. વેદ પણ કહે છે, કે “સર્વ વિરુદ્ધ કર્મોને ત્યાગ તે જ સંન્યાસ છે. ” ૧૫૧,૧૫૨
कर्मणा साध्यमानस्यानित्यत्वं श्रूयते यतः । कर्मणानेन किं नित्यफलेप्सोः परमार्थिनः ॥ १५३ ॥ વેદમાં કહેવાય છે, કે કર્મથી સિદ્ધ થતા સર્વ પદાર્થ