________________
સવવેદાંત-સિદ્ધાંતસારસંગ્રહ વજથી પણ તૂટતી નથી. જેમ બખતરધારી પુરુષ સર્વ પ્રહારોને રોકી શકે છે, તેમ આ તિતિક્ષાનો આશ્રય કરીને જ ધીર પુરુષ માયાને તણખલાં જેવી ગણું જીતી શકે છે. ૧૩૮ क्षमावतामेव हि योगसिद्धिः स्वाराज्यलक्ष्मीसुखभोगसिद्धिः । क्षमाविहीना निपतन्ति विघ्नैर्वातहताः पर्णचया इव द्रुमात् ॥१३९॥
તિતિક્ષાવાળાઓને જ યોગસિદ્ધિ અથવા ચકવતની રાજ્યલક્ષ્મીનાં સુખભોગની સિદ્ધિ પ્રાપ્ત થાય છે; પરંતુ તિતિક્ષા વિનાના પુરુષે જેમ પાંદડાં વાયુ સાથે અથડાઈને ઝાડ ઉપરથી ખરી પડે છે તેમ વિઘોને લીધે પડે છે (યોગભ્રષ્ટ થાય છે). ૧૩૯
तितिक्षया तपो दानं यशस्तीर्थ व्रतं श्रुतम् । भूतिः स्वर्गोऽपवर्गश्च प्राप्यते तत्तदर्थिमिः ॥ १४० ॥
તપ, દાન, યજ્ઞ, તીર્થ, વ્રત, શાસ્ત્ર, ઐશ્વર્ય, સ્વર્ગ અને મક્ષ વગેરે જે જે ઈચ્છતા હોય, તે તે તિતિક્ષાથી મેળવાય છે.
ब्रह्मचर्यमहिंसा च साधूनामप्यगर्हणम् । पराक्षेपादिसहनं तितिक्षोरेव सिध्यति ॥ १४१ ॥
બ્રહ્મચર્ય, અહિંસા, સજજનોની અનિંદા અને બીજાઓના તિરસ્કાર વગેરે સહન કરવા–એ બધું તિતિક્ષાવાળો જ કરી શકે છે.
साधनेष्वपि सर्वेषु तितिक्षोत्तमसाधनम् । થક વિરાટ સ્ટારે વિવા1 કવિ મૌનિ ! ૪૨ .
સર્વ સાધનોમાં પણ તિતિક્ષા ઉત્તમ સાધન છે જેમાં દેવ તરફનાં કે બીજાં પ્રાણીઓ તરફનાં વિદને નાસી જાય છે. ૧૪૨
तितिक्षोरेव विघ्नेभ्यस्त्वनिवर्तितचेतसः। सिध्यन्ति सिद्धयः सर्वा अणिमाधाः समृडयः ॥ १४३॥
તિતિક્ષાવાળાનું જ ચિત્ત વિદથી ડગી જતું નથી અને તેને જ અણિમા આદિ એશ્વર્યો અને (બીજ) સિદ્ધિઓ સિદ્ધ થાય છે. ૧૪૩