________________
૩૦.
સવ વેદાત–સિદ્ધાત–સારસંગ્રહ હેય, તેની સામે યુદ્ધમાં ઊતરનાર કોઈ દેખાતું જ નથી. ૯૦
विवेकजा तीवविरक्तिमेन, मुक्तेनिदान निगदन्ति सन्तः। तस्माद्विवेकी विरतिं मुमुक्षुः संपादयेत्ता प्रथमं प्रयत्नात् ।।९।।
સપુરુષે કહે છે, કે વિવેકથી થનાર તીવ્ર વૈરાગ્ય જ મોક્ષનું પ્રથમ કારણ છે માટે મુમુક્ષુએ વિવેકી બની કાળજીથી પ્રથમ વૈરાગ્ય મેળવવો. ૯૧
पुमानजातनिवेदो देहबंधं जिहासितम्। न हि शक्नोति निर्वेदो बंधमेदो महानसौ ॥ ९२॥
જેને વૈરાગ્ય ન થયો હોય, તે દેહરૂપ બંધનને તોડવા સમર્થ થતો નથી; કારણ કે એ વૈરાગ્ય જ બંધનને તોડવાનું મોટું સાધન છે. ૯૨
वैराग्यरहिता एव यमालय इवालये। क्लिनन्ति विविधैस्तापर्मोहिता अपि पंडिताः ॥१३॥
ભલે પંડિત હેય, પણ જે વૈરાગ્યથી રહિત હોય તે યમરાજના ઘર જેવા ઘરની અંદર માહિત થાય છે અને ત્રણે પ્રકારના તાપથી પિડાય છે. ૯૩
સમાદિ ષ-સંપત્તિ शमो दमस्तितिक्षोंपरतिः श्रद्धा ततः परम् । समाधानमिति प्रोक्तं षडेवते क्षमादयः ॥ ९४ ॥
શમ, દમ, તિતિક્ષા, ઉપરતિ, શ્રદ્ધા અને સમાધાન–આ છે સમાદિ ષટુ સંપત્તિ કહેવાય છે. ૯૪
एकवृत्त्यैव मनसः स्वलक्ष्ये नियतस्थितिः। शम इत्युच्यते सद्भिः शमलक्षणवेदिभिः ॥ ९५ ॥
જેમાં મન, એકધારી વૃત્તિથી પોતાના લક્ષમાં નિયમિત સ્થિતિ કરે, તેને શમનું લક્ષણ જાણનારા સજજને “શમ” કહે છે.
