________________
સવવેદાંત-સિદ્ધાંત-સારસંગ્રહ श्रुते दृष्टेऽपि वा भोग्ये यस्मिन्कस्मिश्च वस्तुनि । समीचीनत्वधीत्यागात्कामो नोदेति कहिचित ॥१३॥
સાંભળેલા કે જોયેલા હરકોઈ ભાગ્ય પદાર્થમાં “આ પદાર્થ સારે છે” એવી બુદ્ધિ ત્યજી દેવાથી કામદેવ કદી ઉદય જ પામતો નથી. ૬૩
कामस्य बीजं संकल्पः संकल्पादेव जायते । बीजे नष्टेऽकुर इव तस्मिन्नष्टे विनश्यति ॥६४॥
કામનું બીજ સંક૯પ છે; સંકલ્પથી જ કામ જન્મે છે. બી નાશ પામ્યું હોય તો જેમ અંકુરો ઊગતા નથી, તેમ સંકલ્પ નાશ પામતાં કામ પણ નાશ પામે છે. ૬૪ न कोऽपि सम्यक्त्वधिया विनैव भोग्यं नरः कामयितुं समर्थः। यतस्ततः कामजयेच्छरेतां सम्यक्त्वबुद्धि विषये निहन्यात् ॥ ३५॥
“આ પદાથે સારો છે' એવી બુદ્ધિ થયા વિના કોઈ પણ મનુષ્ય જોગવવાના પદાર્થની કામના કરવાને સમર્થ થતું નથી; માટે કામને જીતવા ઈચ્છનારે હરકોઈ વિષય ઉપરની “આ વિષય સારે છે એ બુદ્ધિનો જ નાશ કર. ૬પ भोग्ये नरः कामजयेच्छुरेतां सुखत्वबुद्धिं विषये निहन्यात् । यावत्सुखत्वभ्रमधीः पदार्थ तावन्न जेतुं प्रभवेद्धि कामम् ॥६॥
વળી કામને જીતવા ઈચ્છનારે હરકોઈ વિષયમાં સુખબુદ્ધિનો પણ નાશ કરે; કારણ કે જ્યાં સુધી પદાર્થ ઉપર સુખના જમવાની બુદ્ધિ હોય છે, ત્યાં સુધી કામને જીતવા સમર્થ થવાતું જ નથી. ૬૬
संकल्पानुदये हेतुर्यथा भूतार्थदर्शनम् । मनर्थचिंतनं चाभ्यां नावकाशोऽस्य विद्यते ॥ ६७॥
જે પદાર્થ જેવા રૂપમાં હોય, તેને તેવા જ રૂપે જે અને “તે પદાર્થથી અનર્થને વિચાર કરે” આ બે વસ્તુ