________________
સવવેદાંત-સિદ્ધાંત-સાસંગ્રહ ૧૫૯ अखंडेकरसत्वेन वाक्यार्थः श्रुतिसंमतः। स्थूलसूक्ष्मप्रपंचस्य सन्मात्रत्वं पुनः पुनः ॥ ७२८ ॥ दर्शयित्वा सुषुप्तौ तद्ब्रह्माभिन्नत्वमात्मनः। उपपाद्य सदैकत्वं प्रदर्शयितुमीच्छया ॥ ७२९ ॥ ऐतदात्म्यमिदं सर्वमित्युक्त्यैव सदात्मनोः। प्रवीति श्रुतिरेकत्वं ब्रह्मणोऽद्वैतसिद्धये ॥ ७३०॥
પરંતુ અખંડ એકસપણે આખે ય વાક્યર્થ કૃતિને માન્ય છે, અને તે માટે જ શ્રુતિ સ્થૂલ પ્રપંચ અને સૂક્ષમ પ્રપંચને વારંવાર માત્ર સત્(બ્રહ્મ)સ્વરૂપે દર્શાવે છે; સુષુપ્તિમાં જીવ તથા બ્રહ્મની એકતા સિદ્ધ કરી બતાવે છે અને કેવળ એક સત્ વસ્તુ જ છે, એમ બતાવવાની ઈચ્છાથી “ઇતાભ્યમિત્રં સર્વેના આ સર્વ જગત કેવળ આ આત્મારૂપ જ છે” એમ કહીને બ્રહ્માની અદ્વૈત સિદ્ધિ માટે જીવાત્મા તથા પરમાત્માની એકતાને કહે છે.૭૨૮-૭૩૦
सति प्रपंचे जीवे वा द्वैतत्वं ब्रह्मणः कुतः। अतस्तयोरखडत्वमेकत्वं श्रतिसंमतम् ॥७३१॥
પ્રપંચ-સંસાર અથવા જીવ જે હોય, તે બ્રહ્મનું અતિપણું ક્યાંથી સિદ્ધ થાય? માટે જીવ તથા બ્રહ્મનું એકપણું જ કૃતિને માન્ય છે. ૭૩૧
તતુ' અને “મ' પદનો લક્ષ્યાર્થ विरुद्धांशपरित्यागात्प्रत्यक्षादिन बाधते।। अविरूद्धांशग्रहणान्न श्रुत्यापि विरुध्यते ॥ ७३२ ॥ लक्षणा ह्यपगंतव्या ततो वाक्यार्थसिद्धये। वाच्यार्थानुपपत्यैव लक्षणाभ्युपगम्यते । ७३३ ॥ संबंधानुपपत्या च लक्षणेति जगुर्बुधाः !
“તઅને “વ” પદના વાગ્યાથ માં છે વિરુદ્ધ અંશ છે, તેને ત્યાગ કરવાથી પ્રત્યક્ષ આદિ પ્રમાણ સાથે વિરોધ આવે નહિ અને અવિરુદ્ધ અંશ ગ્રહણ કરવાથી શુતિ સાથે પણ વિરોધ
