________________
૧૫૪ સવેદાંત-સિદ્ધાંત-સારસંગ્રહ
રિષ્યને પ્રશ્ન તત્વ રામ' પદાર્થ શું? स्यात्तत्त्वंपदयोः स्वामिन्नर्थः कतिविधो मतः । पदयोः को नु वाच्यार्थो लक्ष्यार्थ उभयोश्च कः ।। ७०० ।। वाध्यैकत्वविवक्षायां विरोधः कः प्रतीयते । लक्ष्यार्थयोरभिन्नत्वे व कथं विनिवर्तते ॥७०१॥ एकत्वकथने का वा लक्षणात्रोररीकृता । एतत्सर्वे करुणया सम्यक्त्वं प्रतिपादय ॥७०२।।
હે પ્રભુ ! “તા” અને “સ્વ” એ પદોનો અર્થ કેટલા પ્રકાર માન્યો છે? એ બને પદનો વાચ્યાર્થ કર્યો? અને લક્ષ્યાર્થ કર્યો? વાચ્યાર્થીને એક ગણતાં કર્યો વિરોધ આવે છે? લયાર્થ એક માનતાં એ વિરોધ કેવી રીતે દૂર થાય છે? લક્ષયાર્થીની એકતા કહેવામાં કઈ લક્ષણ સ્વીકારી છે? આ બધું કૃપા કરીને સારી રીતે સમજાવે. ૭૦૦-૭૦૨
શ્રી ગુરુને પ્રત્યુત્તર–“તત” “વ' પદાર્થનિરૂપણ शृणुष्वावहितो विद्वन् अद्य ते फलितं तपः। वाक्यार्थश्रुतिमात्रेण सम्यग्ज्ञानं भविष्यति ॥७०३॥
હે સુજ્ઞ શિષ્ય ! તું સાવધાન થઈ સાંભળ. આજે તારું તપ ફળ્યું છે. એ વાક્યને અર્થ માત્ર સાંભળવાથી જ તને ઉત્તમ પ્રકારનું જ્ઞાન થશે. ૭૦૩
यावन्न तत्वपदयोरर्थः सम्यग्विचार्यते । तावदेव नृणां बंधो मृत्युसंसारलक्षणः ॥७०४॥
“તન” અને “ઢ” અને પદોને અર્થ જ્યાં સુધી સારી રીતે વિચારતો નથી, ત્યાં સુધી જ મનુષ્યોને મૃત્યુરૂપ સંસાર જેનું લક્ષણ છે એવું બંધન રહે છે. ૭૦૪
अवस्था सचिदानंदाखंडैकरसरूपिणी। મોમ થિતિ વાજતેશાનતા થતા II
