________________
१४८
સવેદાંત-સિદ્ધાંત-સારસંગ્રહ यथा कुवलयोल्लासचंद्रस्यैव प्रसादतः। . तथानंदोदयोऽप्येषां स्फुरणादेव वस्तुनः ॥६७२॥
જેમ ચંદ્રવિકાસી કમળનું ખીલવું ચંદ્રના નિર્મળ પ્રકાશથી જ થાય છે, તેમ આ સર્વ પ્રાણીઓને જે આનંદ પ્રકટે છે તે પરબ્રહ્મરૂપ વસ્તુના પ્રકાશથી જ પ્રકટે છે. ૬૭૨
સત, ચિત ને આનંદ પરમાત્માનું સ્વરૂપ જ છે सत्त्वं चित्वं तथानंदस्वरूपं परमात्मनः। निर्गुणस्य गुणायोगाद्गुणास्तु न भवन्ति ते ॥६७३ ॥ विशेषणं तु व्यावृत्त्यै भयेद्रव्यांतरे सति । परमात्माद्वितीयोऽयं प्रपंचस्य मृषात्वतः ॥ ६७४॥ वस्त्वंतरस्याभावेन न व्यावृत्त्यः कदाचन । જેવો નિખાસિ નિત્યં નિદ્ર ૬૭૫ . “ श्रुत्यैव न ततस्तेषां गुणत्वमुपपद्यते । उष्णत्वं च प्रकाशच यथा वस्तथात्मनः ॥ ६७६॥ सत्त्वचित्त्वानंदतादि स्वरूपमिति निश्चितम् । अत एव सजातीयविजातीयादिलक्षणः।६७७॥ भेदो न विद्यते वस्तुन्यद्वितीये परात्मनि । प्रपंचस्यापवादेन विजातीयकृता भिदा ॥६७८॥ नेष्यते तत्प्रकारं ते वक्ष्यामि शृणु सादरम्।
સત, ચિત્ અને આનંદ-એ પરમાત્માનું સ્વરૂપ છે, પરંતુ એ તેમના ગુણો નથી, કેમ કે પરમાત્મા નિર્ગુણ છે, તેથી તેમને ગુણોને તે સંબંધ જ ન હોય. વળી, એ સત્, ચિત્ અને આનંદ પરમાત્માનાં વિશેષણ પણ નથી; કેમ કે બીજું દ્રવ્ય હોય છે, તે જ તેથી અલગ પાડવા માટે વિશેષણ અપાય છે. પરમાત્મા તો અદ્વિતીય-એક એક જ છે; અને આ પ્રપંચ તો મિથ્યા જ છે એટલે પરમાત્મા સિવાયની બીજી કોઈ વસ્તુ જ નહિ હેવાથી તેમને વિશેષ દ્વારા કદી અલગ કરવાના છે જ નહિ. શ્રુતિ પણ