________________
સવેદાંત-સિદ્ધાંત-સાસંગ્રહ
૧૭ धन्यै महात्मभिर्धारै ब्रह्मविद्भिः सदुत्तमः ॥ ६६६ ॥ अपरोक्षतयैवात्मा समाधावनुभूयते। केवलानंदमात्रत्वेनैवमत्र न संशयः ॥६६७ ।।
વળી, સજજનેમાં ઉત્તમ, બ્રહ્મને જાણનારા અને ધન્યવાદને પાત્ર એવા ધીર મહાત્માઓ પણ સમાધિમાં આત્માને કેવળ આનંદ સ્વરૂપે અપરોક્ષપણે (પ્રત્યક્ષ અનુભવે છે; એમ આ આમા વિષે સંશય જ નથી. ૬૬૬,૬૬૭ स्वस्वोपाध्यनुरूपेण ब्रह्माधाः सर्वजंतवः ।
બૈર જાત્રામાનંફri[ દ૬૮ !! બ્રહૃાાથી માંડીને સર્વ પ્રાણીઓ, પોતપોતાની ઉપાધિ પ્રમાણે ર આમાના જ આનંદરૂપ એક અંશને અનુભવ કરી રહ્યા છે ? અને જે કંઈ આનંદને અનુભવ થાય છે, તે આત્માને જ છે તેમ સમજવું). ૬૬૮
आस्वाद्यते यो भक्ष्येषु सुखकृन्मधुरो रसः। स गुडस्यैव नो तेषां माधुर्य विद्यते क्वचित् ॥ ६६९ ।। तद्विषयसांनिध्यादानंदो यः प्रतीयते । વાનરોmવિસtવાહી નામનામ્ II હ૭૦ |
ખાવાના પદાર્થોમાં સુખકારક જે મધુર રસને સ્વાદ જણાય છે, તે ગોળને જ રસ છે–બીજા કેંઈ પણ પદાર્થની એ મીઠાશ નથી તે જ પ્રમાણે, વિષયોના સામીપ્યથી જે કંઈ આનંદ જણાય છે, તે બિંબરૂપ આનંદ(આત્મા)ના અંશનું જ પ્રતિબિંબ અથવા પ્રકાશ છે-જડ એવા વિષયેનો એ આનંદ નથી; ૬૬૯, ૬૭૦
यस्य कस्यापि योगेन यत्र कुत्रापि दृश्यते।। मानंदः स परस्यैव ब्रह्मणः स्फूर्तिलक्षणः ॥ ६७१ ॥
એટલું જ નહિ, પણ જે કઈ પદાર્થના સંબંધથી જે કઈ સ્થળે આનંદ દેખાય છે, તે પરબ્રહ્મની જ સ્કૂર્તિ એટલે પ્રતિબિંબ અથવા પ્રકાશ છે. ૬૭૧