________________
સર્વ વેદાંત-સિદ્ધાંત–સારસ ગ્રહ
लक्ष्यसे प्रतिबिंबेनामा सानंदेन बिंबवत् । प्रतिबिंब बिलो विना बिंबं न सिध्यति ॥ ६५६ ॥ એ બિખરૂપ આનદ, તેના પ્રતિષિ’ખરૂપ અને આભાસરૂપ આનંદ ઉપરથી જાણી શકાય છે. જે પ્રતિષિખ હોય છે, તેનું મૂળ બિ ́બ જ હાય છે. ખિંખ વિના પ્રતિષિ ́ખ કદી હાતું નથી.૬૫૬ यतो विष मानंद: प्रतिबिंबेन लक्ष्यते । युक्त्यैव पंडितजनैर्न कदाप्यनुभूयते ॥ ६५७ ॥
એ રીતે જે ખિ'ખરૂપ આનંદ છે, તે એના પ્રતિષિ'બરૂપ આનંદ ઉપરથી જણાય છે; અને એ જ યુક્તિથી પડિત લેાકા એ ખિંબાન ંદને જાણે છે, સિવાય (પ્રત્યક્ષ ) કદી પણ અનુભવતા નથી. अविद्याकार्यकरणसंघातेषु पुरोदितः ।
आत्मा जाग्रत्यपि स्वप्ने न भवत्येष गोचरः ॥ ६५८ ॥ स्थूलस्यापि च सूक्ष्मस्य दुःखरूपस्य वर्ष्मणः ।
लये सुषुप्तौ स्फुरति प्रत्यगानंदलक्षणः ॥ ६५९ ॥
આવા પૂર્વોક્ત લક્ષણવાળા આત્મા અવિદ્યાનાં કાર્ય, શરીર, ઇંદ્રિય આદિ સમુદાયમાં જાગ્રત તથા સ્વપ્રમાં પણ હાય જ છે છતાં એ પ્રત્યક્ષ જણાતા નથી; પરંતુ દુઃખરૂપ સ્થૂલ તથા સૂક્ષ્મ શરીર જ્યારે લય પામે છે ત્યારે સુષુપ્તિમાં અંદરના આનદરૂપ લક્ષણવાળા એ આત્મા પ્રકાશે છે. ૬૫૮,૬૫૯
૧૪૫
नत्र विषयः कश्चिन्नापि बुद्धयादि किंचन । आत्मैव केवलानंदमात्र स्तिष्ठति निर्द्वयः ॥ ६६० ॥
એ સુષુપ્તિમાં કાઈ વિષય હાતા નથી તેમ જ બુદ્ધિ વગેરે પશુ ક'ઈ હાતું નથી; માત્ર કેવળ આનદસ્વરૂપ અને એકલા આત્મા જ રહેલા હાય છે. ૬૬૦
प्रत्यभिज्ञायते सर्वैरेष सुप्तोत्थितैर्जनैः ।
सुखमात्रतया नात्र संशयं कर्तुमर्हसि ॥ ६६१ ॥
ઊંધીને ઊઠેલા સર્વ લેાકેા આ આત્માને માત્ર સુખરૂપે
