________________
સર્વવેદાંત-સિદ્ધાંત-સારસંગ્રહ ૧૪૧ -~ ~~-~-~
પોતાના ઘરમાં જ ખજાને નહિ જાણીને દુર્મતિ મનુષ્ય ભિક્ષાને માટે ભટકે છે, પરંતુ પિતાના ઘરમાં જ રહેલા ખજાનાને જાણ્યા પછી કયે સદબુદ્ધિવાળો મનુષ્ય ભિક્ષા માટે ભમે ? (કઈ જ નહિ.) ૬૩૬ स्थूलं च सूक्ष्मं च वपुः स्वभावतो
दुःखात्मकं स्वात्मतया गृहीत्वा । विस्मृत्य च स्वं सुखरूपमात्मनः
दुःखप्रदेभ्यः सुखमने इच्छति ।। ६३७ ॥ સ્કૂલ અને સૂક્ષ્મ શરીર સ્વભાવથી જ દુઃખરૂપ છે છતાં અજ્ઞાની મનુષ્ય તેને પિતાના આત્મા તરીકે સ્વીકારી લઈ આત્માનું સુખમય સ્વરૂપ ભૂલી જાય છે અને તેથી જ ઊલટું દુખ દેનાર શરીર વગેરે પદાર્થો દ્વારા સુખને ઇચ્છે છે. ૬૩૭
न हि दुःखप्रदं वस्तु सुखं दातुं समहति । किं विषं पिषतो जंतोरमृतत्वं प्रयच्छति ।। ६३८ ॥
જે વસ્તુ દુ:ખદાયી હોય, તે સુખ આપવાને સમર્થ થતી જ નથી; જે માણસ ઝેર પીએ, તેને એ ઝેર શું અમરપણું આપે છે? (નહિ જ.) ૬૩૮ .
आत्मान्यः सुखमन्यच्चेत्येवं निश्चित्य पामरः।। बहिःसुखाय यतते सत्यमेव न संशयः ॥ ६३९ ॥
આત્મા જુદે છે અને સુખ જુદું છે” આ નિશ્ચય કરીને જ પામર મનુષ્ય આત્માની બહાર સુખ માટે યત્ન કરે છે, આ વાત સત્ય જ છે એમાં સંશય નથી. ૬૩૯
इष्टस्य वस्तुनो ध्यानदर्शनाद्युपभुक्तिषु । प्रलीयते य आनंदः सर्वेषामिह देहिनाम् ॥ ६४०॥
स वस्तुधर्मा नो यस्मान्मनस्येवोपलभ्यते । . बस्तुधर्मस्य मनसि कथं स्यादुपलंभनम् ॥ ६४१ ॥
