________________
૧૨૮
સર્વવેદાંત-સિદ્ધાંત-સારસંગ્રહ निर्णीतमतजातानि खडितान्येव पंडितैः । भृतिभिश्चाप्यनुभवैर्वाधकैः प्रतिवादिनाम् ।। ५७८ ॥ તરત સ્માર પુત્રા શારત વિરોત सुसाधितमनात्मत्वं श्रतियुक्यनुभूतिभिः ॥ ५७९ ॥
એમ પોતાને પંડિત માનતા તે તે મતવાદીઓએ એકબીજાને વિરોધ કરીને તે તે પિતપોતાના મતને અનુકૂળ નાની નાની થેડી શ્રુતિઓ, યુક્તિએ તથા અનુભવે જણાવીને પોતપિતાના મતના નિર્ણય કર્યા છે, પરંતુ એ સર્વ પ્રતિવાદીઓએ
સ્વીકારેલી કૃતિ, યુક્તિ તથા અનુભવને બાધ કરનારી બીજી અનેક કૃતિઓ, યુક્તિઓ તથા અનુભવોનો આશ્રય કરીને પંડિતેએ તે સર્વ મતાનું ખંડન કર્યું છે, તેમ જ અનેક ઐતિઓ, યુક્તિઓ અને અનુભવો વડે પુત્રથી માંડી શૂન્ય સુધીનું એ કંઈ પણ આત્મા નથી એમ સારી રીતે સિદ્ધ કરેલ છે. પ૭૭–૧૭૯
न हि प्रमाणांतरबाधितस्य याथार्थ्य मंगीकियते महद्भिः । पुत्रादिशून्यान्तमनात्मतत्त्वपित्येव विस्पष्टमतः सुजातम् ॥ ५८० ॥
જે વસ્તુનું બીજા પ્રમાણથી ખંડન થયું હોય, તેને મહાપુરુષે સાચાં તરીકે સ્વીકારતા નથી; આ ઉપરથી પુત્રથી માંડી શૂન્ય સુધીનું કેવળ અનામ તવ જ છે એમ સારી રીતે સ્પષ્ટ થયું છે. ૫૮૦
શિષ્યની શંકા सुषुप्तिकाले सकले विलीने शून्य विना नान्यदिहोपलभ्यते । शुन्यं त्वना न ततः परः कोऽप्यात्माभिधानस्त्वनुभूयतेऽर्थः॥५८१॥ यद्यस्ति चात्मा किमु नोपलभ्यते सुप्तौ यथा तिष्ठति किं प्रमाणम् । किलक्षणोऽसौ स कथं न बाध्यते प्रवाध्यमानेष्वहमादिषु स्वयम् ॥
एतत्संशयजातं मे हृदयग्रंथिलक्षणम् ! . छिद्धि युक्तिमहाखड्गधारया कृपया गुरो॥ ५८३ ॥ સુષુપ્તિના સમયે બધું વિલય પામી જાય છે, ત્યારે શૂન્ય
