________________
૦૪.
સવવેકાંત-સિદ્ધાંત-સારસંગ્રહ હે વિદ્વાન્ ! સ્કૂલ શરીરથી માંડી અજ્ઞાન સુધીના કાર્ય તથા કારણરૂપ લક્ષણવાળું આ સર્વ દશ્ય જગત “અનાત્મા” છે એમ તારે જાણવું. ૪૫૬
अंतःकरणतवृत्तिष्ट्र नित्यमविक्रियम् । चैतन्यं यत्सदात्मेति बुद्धया बुध्यस्व सूक्ष्मया ॥४५७ ॥
અને અંતઃકરણ તથા તેની વૃત્તિઓને (કેવળ સાક્ષીરૂપે) જેનાર, નિત્ય તથા વિકાર વિનાનું જે (શુદ્ધ) ચેતન્ય છે, તે જ “આત્મા” છે એમ સૂમ બુદ્ધિથી તું સમજી લે. ૪૫૭ एष प्रत्यक्स्वप्रकाशो निरंशोऽसंगः शुखः सर्वदैकस्वभावः। निस्याखडानंदरूपो निरीहः साक्षी चेता केवलो निर्गुणध ॥ ४५८ ॥
આ પ્રત્યગાત્મા સ્વયંપ્રકાશ, અવયવરહિત, સંગરહિત, શુદ્ધ, સર્વદા એક સ્વભાવને, નિત્ય, અખંડ, આનંદરૂપ, ચેષ્ટારહિત, સાક્ષી, ચેતન, કેવળ અને નિર્ગુણ છે. ૪૫૮ नैव प्रत्यग्जायते वधते नो किचिन्नापक्षीयंते नैव नाशम। મા નિત્યઃ શાશ્વતોડવં તાળો ના ઉmોમિut | ક૨I
વળી આ પ્રત્યગાત્મા જન્મતે નથી, વધતું નથી, ઘટતો નથી અને નાશને પણ પામતો જ નથી. એ તે નિત્ય, સનાતન અને પુરાણે-જૂનામાં જૂન-અનાદિકાળને છે. શરીર નાશ પામે છે પણ એને નાશ થતો નથી. ૪૫ जन्मास्तित्वविवृद्धयः परिणतिचापक्षति शन ।
दृश्यस्यैव भवन्ति षड़िव कृतयो नानाविधा व्याधयः। स्थूलत्वादि च नीलताधपि मितिर्वर्णाश्रमादिप्रथा
रश्यन्ते वपुषो न चात्मन इमे तबिक्रियासाक्षिणः॥ જન્મવું, હેવું, વધવું, પરિણામ પામવું, ઘટવું એને નાશ પામવું–આ છ વિકારે દશ્ય જગતના જ થાય છે તેમ જ અનેક જાતના રોગે, સ્થૂલતા-કૃશતા વગેરે, કાળાશ–ધોળાશ વગેરે, પરિમાણમાપ અને વર્ણ તથા આશ્રમ આદિની પ્રસિદ્ધિ-એ
