________________
૧૧૨
જ્ઞાનસાર રૂપ છે. જેમ વિષવૃક્ષની છાયા વિષરૂપ હોય છે, તેમ બાહ્ય દ્રષ્ટિને પ્રકાશ બ્રાન્તિરૂપ જાણો, પરંતુ બ્રાન્તિ રહિત તત્ત્વદષ્ટિવાળે, એ ભ્રમરૂપ છાયામાં સુખની ઇચછાથી સૂતિ નથી, બહિર્દષ્ટિને પ્રકાશ-- ચન્દ્રાસન્નતા પ્રત્યયન્યાયે ભ્રમરૂપ વિષતરૂની છાયા છે. તેને વિશ્વાસ તત્ત્વજ્ઞાની ન કરે. કારણ કે તે (બ્રાતિરહિત તત્વ દષ્ટિવાળ) અન્તર્દષ્ટિ સુખથી પૂર્ણ છે.
ग्रामारामादि मोहाय यद् दृष्टं बाह्यया दृशा । तत्त्वदृष्टया तदेवान्तनींत वैराग्यसंपदे ॥३॥
બાહ્યદષ્ટિથી દેખેલા ગ્રામ ઉદ્યાન પ્રમુખ સુન્દર બાહ્ય પદાર્થને સમૂહ મોહને માટે થાય છે-મેહતું કારણ થાય છે. તેજ તત્ત્વદષ્ટિથી આત્મામાં ઉતારેલ હોય તે વૈરાગ્યની પ્રાપ્તિ માટે થાય છે. बाह्यदृष्टेः सुधासारघटिता भाति सुन्दरी। तत्त्वदृष्टेस्तु साक्षात् सा विण्मूत्रपिठरोदरी॥४॥
૧ વાયથી =બાહ્ય દષ્ટિ વડે દષ્ટ દેખેલા. ગ્રામ રમગામ અને ઉદ્યાન વગેરે. મોહચમેહને માટે થાય છે. તરવેદષ્ટયા =તવદષ્ટિ વડે. અન્તર્નાતે આત્મામાં ઉતારેલા. વૈરાથ વૈરાગ્યની પ્રાપ્તિ માટે થાય છે.
૨ વાદઃ આદષ્ટિને. સુન્દરી==ી. સુધારતા
