________________
૧૫ વિવેકાષ્ટક
જે પરમાત્મા હોય તે બાહ્યાત્મા તથા અન્તરાત્મા ભૂતપૂર્વ ન્યાયે કહેવાય. એ નવચનિકા જાણવી.
१५ विवेकाष्टकम् कर्म जीवं च संश्लिष्टं सर्वदा क्षीरनीरवत् । विभिन्नीकुरुते योऽसौ मुनिहंसो विवेकवान् ॥१॥
દૂધ અને પાણીની પેઠે જ્ઞાનાવરણાદિ કર્મ અને જીવ સદા એકઠાં મળેલાં છે, તેને જે સાધુરૂપ રાજહંસ લક્ષણ આદિના ભેદથી ભિન્ન કરે તે વિવેકનંત કહેવાય છે. જીવ અને અજીવનું જે ભેદજ્ઞાન તે વિવેક.. देहात्माद्यविवेकोऽयं सर्वदा सुलमो भवे । भवकोटयाऽपि तद्भेदविवेकस्त्वतिदुर्लभः ॥२॥
સંસારમાં શરીર, આત્મા, આદિ શબ્દથી વચન, ચિત્ત, ચૈતન્યાદિને અવિવેક-અભેદ એ સદા સુલભ
૧ સર્વા=હમેશાં. ક્ષીનીરવ =દૂધ અને પાણીની પેઠે. સંÉ=મળેલાં. ર્મ નીવે =કમ અને જીવને. ચ=જે. મુનિ =મુનિરૂપ રાજહંસ. વિનીતે ભિન્ન કરે છે. સૌ તે. વિવેવીનર વિવેકવંત છે, ૨મ=સંસારમાં. સર્વા=હંમેશાં. જેહાભાવિવેચ=