________________
૨૮ ] ઉપાધ્યાય યશોવિજય સ્વાધ્યાય ગ્રંથ
ગાળાની ‘નવપદપૂજા’ વગેરે કૃતિઓ તથા દેવવિજયગણિની સં.૧૭૯૭૧૮૨૧ના ગાળાની ‘અષ્ટપ્રકારી પૂજા' વગેરે કૃતિઓ નોંધાયેલી છે (જૈગૂકવિઓ., ગુસાકોશ.), જેમાં પરંપરા દર્શાવાયેલી છે. સુમતિવિજયને નામે પણ ‘દીક્ષાકલ્યાણક મહાવીર સ્તવન' વગેરે કૃતિઓ નોંધાયેલી છે. (ગુસાકોશ.) કેસરવિજયની લખેલી હસ્તપ્રતો સં.૧૭૬૪ અને ૧૭૭૭નાં વર્ષો બતાવે છે.
લક્ષ્મીવિજયગણિના એક શિષ્ય પ્રેમવિજયગણિ હોવાનું જણાય છે. તત્ત્વવિજયની ‘ચોવીશી'ની પ્રતને આરંભે આ પ્રમાણે શબ્દો છે : “શ્રી તત્ત્વવિજયગણિ તાત્... લક્ષ્મીવિજયગણિચરણકમલેભ્યો નમઃ” અને પ્રત પ્રેમવિજયગણિએ સં. ૧૭૩૫માં લખેલી છે. (જૈગૂકવિઓ., .૪.૩૪૦–૪૧) લિપિકા પ્રતારંભે પોતાના ગુરુને વંદના કરે એવી એક રૂઢિ છે, તેથી એવો સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ ન હોવા છતાં લક્ષ્મીવિજયગણિ પ્રેમવિજયગણિના ગુરુ હોવાનો પૂરતો સંભવ છે. છેવટે યશોવિજયજીની શિષ્યપરંપરા નિશ્ચિતપણે આવી બતાવી શકાય : યશોવિજય ઉપાધ્યાય
ગુણવિજયશિ તત્ત્વવિજયગણિ
કેસરવિજયગણિ સુમતિવિજય પાઠક
વિનીતવિજયગણિ ઉત્તમવિજય
દેવવિજયગણિ
અન્ય કેટલુંક
-
યશોવિજયજી વિશે અન્ય કેટલીક વાતો પ્રચલિત થયેલી છે ઠવણીના ચાર છેડે તેઓ પાંડિત્યના ગર્વસૂચક ચાર ધજાઓ બાંધતા હતા, એમને સુવર્ણીસદ્ધિ પ્રાપ્ત થઈ હતી, એમનો પ્રાણ લેવા પ્રયત્નો થયા હતા, ખંભાતમાં એમણે વાદ કરેલ અને ત્યાં જ કાશીથી આવેલ વિદ્યાગુરુનું એમણે બહુમાન કરેલું વગેરે. પણ આ બધી વાત માટે કશો આધાર નથી.
માનવિજયગણિ (?)
લક્ષ્મીવિજયગણિ
પ્રેમવિજયગણિ
હેમવિજય
યશોવિજયજી શ્રુતસમાધિદશામાં ‘આટલી પંક્તિ જરા સુધારી લઉં, આ જરા પૂરું કરી લઉં' એમ કહી ગોચરી માટે ઊઠતા નહીં ત્યારે એમના શિષ્ય હેમવિજય એમના હાથમાંથી પાનાં ખેંચી લઈ, હાથ ઝાલી ઉઠાડી, આહા૨ કરાવતા એવી એક કથા નોંધાયેલી છે પણ એને માટે શો આધાર છે તે જાણવા મળતું નથી. (ગોરધનદાસ વીરચંદ, યશોસ્મૃગ્રંથ., પૃ.૧૭૩; ત્યાં હેમવિજયના એક પદનો નિર્દેશ છે પણ એ પદમાં આ હકીકત નથી.) યશોવિજયજીની ઉત્કટ જ્ઞાનપાસનાને ઉઠાવ આપવા જોડી દેવામાં આવેલી આ એક દંતકથા જ જણાય છે.
