Page Text
________________
૨૬ ] ઉપાધ્યાય યશોવિજય સ્વાધ્યાય ગ્રંથ
સુહાવઇ, વૃદ્ધિવિજય પ્રભુ દિલ માંહિ ભાવઇ.' કવિનીસ્વહસ્તલિખિત પ્રતને આરંભે આ ગુરુપરંપરા સ્પષ્ટ છે – “શ્રી નયવિજયગણિ શિ. ગણિ સત્યવિજયગણિ ગુરુભ્યો નમઃ.” આ નવિજયગણિ તે યશોવિજયના ગુરુ જ સંભવે છે, કેમકે વૃદ્ધિવિજયના ‘ઉપદેશમાલા બાલા.' (સં.૧૭૩૩)માં યશોવિજયના સત્પ્રસાદથી એ રચાયાનો ઉલ્લેખ છે. આમ, સત્યવિજયગણિ યશોવિજયજીના ગુરુબંધુ થયા. (જૈગૂકવિઓ., ૪.૨૫૧-૫૨)
શિષ્યપરિવાર
યશોવિજયજીનો શિષ્યપરિવાર ‘પટ્ટાવલીસમુચ્ચય'માં ને તેને જ આધારે યશોસ્મગ્રંથ., યશોવંદના વગેરેમાં આપવામાં આવ્યો છે તેમાં શિષ્યોનાં કુલ નામ આ પ્રમાણે છે – ગુણવિજય, જિનવિજય, તત્ત્વવિજય, દયાવિજય, મણિવિજય, મયાવિજય, માણેકવિજય, માનવિજય, લક્ષ્મીવિજય, હેમવિજય. આ બધાં નામો અધિકૃત જણાતાં નથી.
જિનવિજયને આપણા યશોવિજયના શિષ્ય જૈગૂકવિઓ.માં દેશાઈએ કરેલી. નોંધ (૪.૨૩૩)ને આધારે ગણાવવામાં આવ્યા જણાય છે. પરંતુ ત્યાં નિર્દિષ્ટ જિનવિજય વસ્તુતઃ દેવવિજયશિ. યશોવિજયના શિષ્ય છે અને એમની ષડાવશ્યક બાલાવબોધ' વગેરે કૃતિઓ જૈગૂકવિઓ.માં જ પછીથી (૪.૩૭૮–૮૦) નોંધાયેલી છે જેમાં ગુરુપરંપરા સ્પષ્ટ રીતે આપવામાં આવી છે. એમની કૃતિઓ સં.૧૭૧૦થી ૧૭૭૨નાં રચનાવર્ષો બતાવે છે (ગુસાકોશ.). યશોવિજયના શિષ્ય જિનવિજયના બે શિષ્યો સૌભાગ્યવિજયગણિ અને રૂપવિજયગણિ બતાવવામાં આવ્યા છે (શ્રુતાંજલિ, પૃ.૧૨૩) તેમાંથી રૂપવિજય તો દેવવિજય યશોવિજયશિ. જિનવિજયના જ શિષ્ય છે (જૈગૂકવિઓ., ૪.૩૯૨) અને સૌભાગ્યવિજયગણિ વિશે પણ એમ જ હોવા સંભવ છે.
-
દયાવિજય, મયાવિજય, મણિવિજય, માણેકવિજય એ યશોવિજયજીના શિષ્યો હોવાનું સૌ પ્રથમ પટ્ટાવલીસમુચ્ચય'(ભા.૧)એ જ કહ્યું જણાય છે. પટ્ટાવલી-સમુચ્ચય'અંતર્ગત ચારિત્રવિજય મુનિની રચેલી ‘ગુરુમાલા’માં યશોવિજયજીનું ટૂંકું ચરિત્ર છે. આ અર્વાચીન કૃતિ છે અને એમાં યશોવિજયજી વિશેની અધિકૃત ઠરેલી દંતકથાઓનો પણ ઉપયોગ થયો છે. તેમ છતાં આ કૃતિ તો હેમવિજય સિવાય યશોવિજયજીના કોઈ શિષ્યનું નામ આપતી નથી. પરંતુ પાદટીપમાં સંપાદક. મુનિ દર્શનવિજયે આપેલી શિષ્યપરંપરામાં આ નામો દેખાય છે. એ નામ માટે શો આધાર છે એ જાણવા મળતું નથી. આ નામો અન્યત્ર ક્યાંયથી સમર્થિત થતાં નથી, તેથી અધિકૃત હોવાની સંભાવના ઘણી ઓછી છે.
યશોવિજયના શિષ્ય તરીકે માનવિજયનું નામ કેટલીક પ્રત્તિઓમાં મળતા આ પ્રમાણેના ઉલ્લેખને કારણે આપવામાં આવ્યું છે : “સંવત્ ૧૭૪૫ વર્ષે ચૈત્ર શુદિ ૫ શ્રી યશોવિજયગણિચિત્કોશે ઇયં પ્રતિઃ પં. શ્રી માનવિજયગણિના નિજગુરુણાં ચિત્કોશે
| SR No. | 005729 |
| Book Title | Upadhyay Yashovijayji Swadhyay Granth |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Pradyumnavijay, Jayant Kothari, Kantilal B Shah |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1993 |
| Total Pages | 366 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 7 MB |