Page Text
________________
ઉપાધ્યાય યશોવિજયનું જીવનવૃત્ત સંશોધનાત્મક અભ્યાસ | ૨૩ કર્યો હતો. એમણે સંસ્કૃતમાં થોડી કૃતિઓ રચી છે. આ મહાપ્રભાવશાળી આચાર્યની યશોવિજયજીએ પોતાની કૃતિઓમાં પ્રભાવક પ્રશસ્તિ કરી છે. એમની અને અકબરની પ્રીતિને એમ કહીને બિરદાવી છે કે એકે સૈન્યના ઘોડાઓની નિષ્ફર ખરીઓથી પૃથ્વીને ખૂંદી નાખી છે અને બીજાએ પૃથ્વીને હૃદયમાં ધારણ કરેલી છે છતાં બન્ને વચ્ચે શાશ્વતી પ્રીતિ છે.
વિજયસેનસૂરિઃ એ વિજયદાનસૂરિના શિષ્ય હતા અને હીરવિજયસૂરિની પાટે આવેલા. એમનો જીવનકાળ સં. ૧૬૦૪થી ૧૬૭૧ છે. દીક્ષા એમણે સં. ૧૬૧૩માં લીધેલી. એ પણ અકબર બાદશાહને મળેલા અને એમની પાસેથી કેટલાંક ફરમાનો મેળવેલાં. ઘણા શાસ્ત્રાર્થોમાં એમણે વિજય મેળવેલો ને અકબર પાસેથી સવાઈ વિજયસેનસૂરિ તથા “કલિ સરસ્વતી' જેવાં બિરુદો પ્રાપ્ત કરેલાં. યશોવિજયજીએ એમનો મહિમા પણ ગૌરવભરી રીતે ગાયો છે અને વામંત્રથી ખેંચી લાવીને વિપક્ષીઓના યશરૂપી ડાંગરને એમણે પોતાના પ્રતાપરૂપી અગ્નિમાં હોમી દીધી છે એમ કહી એમની વાણીની સિદ્ધિની પ્રશસ્તિ કરી છે. | વિજયદેવસૂરિઃ એ વિજયસેનસૂરિના શિષ્ય હતા અને એમની પાટે આવેલા. એમનો જીવનકાળ સં.૧૪૩૪થી ૧૭૧૩ છે. એમની દીક્ષા સં. ૧૬૪૩માં થયેલી અને એમને આચાર્યપદ સં. ૧૬૫૬માં આપવામાં આવેલું. આ તપસ્વી આચાર્યને જહાંગીર બાદશાહે “જહાંગીરી મહાતપા'નું બિરુદ આપેલું. એમણે પોતાના ઉપદેશથી ઉદેપુરના રાણા જગતસિંહજી પાસે જીવહિંસાનિષેધના કેટલાક હુકમ કઢાવેલા. તેમનો પરિવાર અઢી હજાર સાધુઓનો હતો. એમણે દક્ષિણમાં બીજાપુર સુધી વિહાર કર્યો હતો. યશોવિજયજીને વડી દીક્ષા આ આચાર્યને હસ્તે અપાઈ હતી અને યશોવિજયજીને ઉપાધ્યાયપદ આપવાની વિનંતી અમદાવાદના સંઘે એમને જ કરી હતી એ આપણે જોઈ ગયા છીએ. દક્ષિણ દિશામાં પણ પોતાની વિદ્વત્તારૂપી જલધારા વહેવડાવનાર મેઘ તરીકે યશોવિજયજીએ એમને વર્ણવ્યા છે.
વિજયસિંહસૂરિઃ એ વિજયસેનસૂરિના શિષ્ય હતા. એમનો જીવનકાળ સં. ૧૬૪૪થી ૧૭૦૯નો છે. એમણે સં.૧૫૪માં દીક્ષા લીધેલી. વિજયદેવસૂરિએ એમને સં.૧૬૮રમાં સૂરિપદ – આચાર્યપદ આપ્યું હતું અને સં. ૧૬૮૪માં નંદિમહોત્સવપૂર્વક એમને પટ્ટધર તરીકે સ્થાપવામાં આવેલા – ગચ્છાધિકાર સોંપવામાં આવેલો. પરંતુ વિજયદેવસૂરિની પહેલાં એમનું અવસાન થવાથી વિજયદેવસૂરિને ગચ્છાધિકાર ફરી સંભાળવાની સ્થિતિ આવી. યશોવિજયજીએ એમને તક,
જ્યોતિષ. ન્યાય વગેરે સિદ્ધાંતોમાં મહાપ્રવીણ કહ્યા છે. યશોવિજયજીના વિદ્યાધ્યયનમાં એમની પ્રેરણા હતી અને યશોવિજયજીને એમને માટે અત્યંત આદર હતો એ આપણે જોઈ ગયા છીએ. એમને વિશે યશોવિજયજીએ વિજયોલ્લાસ મહાકાવ્ય રચેલું, જે અધૂરું રહ્યું છે.
| SR No. | 005729 |
| Book Title | Upadhyay Yashovijayji Swadhyay Granth |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Pradyumnavijay, Jayant Kothari, Kantilal B Shah |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1993 |
| Total Pages | 366 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 7 MB |