Page Text
________________
૮ | ઉપાધ્યાય યશોવિજય સ્વાધ્યાય ગ્રંથ
શાહ ધનજી સૂરાએ એમના ગુરુને વિનંતી કરી કે “આ તો વિદ્યાનું ઉત્તમ પાત્ર છે. બીજી હેમસૂરિ થાય એમ છે. જો કાશી જઈને એ ષડ્રદર્શનનો અભ્યાસ કરે તો જિનમતને એ ઉજાળશે.” ગુરુએ એમને કહ્યું કે, “આમાં ધનનું કામ છે. બ્રાહ્મણો ધન વિના પોતાના શાસ્ત્રનું જ્ઞાન ન આપે.” ધનજી સૂરા ઉત્સાહપૂર્વક બોલ્યા કે “બે હજાર રજતના દીનાર ખરચવાની અમારી તૈયારી છે અને પંડિતને જરૂર પડ્યું વારંવાર ધન આપીશું. તમે આમને ભણાવો જ એવી મારી ઇચ્છા છે.”
આ સાંભળી ગુરુ કાશીનો માર્ગ લે છે. સાથે, પાછળથી પૈસા મળતા રહે તે માટે હૂંડી કરાવીને લઈ જાય છે.
સુજસટિ. બતાવે છે કે શાહ ધનજી સૂરા અમદાવાદના ઓસવાળ સંઘવી હતા. પિતા સૂરા અને એમના ભાઈ રતન સં.૧૭૪ પહેલાં વિદ્યમાન હતા. સં. ૧૬૮૭ના દુકાળમાં એમણે દાનશાળા ચલાવેલી અને શત્રુંજયના કુલ અઢાર સંઘ કાઢેલા. ધનજીએ અને રતનના પુત્ર પનજીએ સમેતશિખરની યાત્રાનો સંઘ કાઢેલો અને એમાં એક લાખ એંસી હજારનું ખર્ચ કરેલું. ધનજીએ વિજયપ્રભસૂરિનો ગણાનુજ્ઞાનો નંદિમહોત્સવ અમદાવાદમાં સં.૧૭૧૧માં ૮000 મહમૂદિક ખર્ચીને કર્યો હતો.
કાશીગમનનો આ પ્રસંગ ગુરુ નયવિજયજીનો શિષ્ય યશોવિજયજી માટેનો અપ્રતિમ ભાવ દશવિ છે. કોઈકોઈ જૈન સાધુસમુદાયો દૂરદૂર સુધી વિહાર કરતા હતા, છતાં એ જમાનામાં કાશી સુધી જવામાં કષ્ટ વેઠવાનું આવે છે. જેમને કારણે પોતે કાશીમાં રહી જૈન-જૈનેતર શાસ્ત્રોનો અભ્યાસ કરી શક્યા એ ગુરુના વાત્સલ્યનો યશોવિજયજી પોતાની અનેક કૃતિઓમાં અત્યંત ભાવપૂર્વક નિર્દેશ કરે છે (જુઓ દ્રવ્યગુણપયયનો રાસ', ૩૫૦ ગાથાનું સીમંધરસ્વામી સ્તવન સમાચારીપ્રકરણ' વગેરે). ઉપરાંત પોતાને ભણાવવાને માટે એ કાશી રહ્યા હતા એ હકીકતનો પણ સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ કરે છે (જુઓ સમાચારી-પ્રકરણ” “ઐન્દ્રસ્તુતિચતુર્વિશતિકા' ‘દ્વત્રિશદ્વત્રિશિકા પ્રકરણ” વગેરે). પણ એ નવાઈની વાત છે કે પોતાને કાશી મોકલવામાં મહત્ત્વનો ભાગ ભજવનાર ધનજી સૂરાનો યશોવિજયજીએ ક્યાંય ઉલ્લેખસરખો કર્યો નથી.
સુજસ.નું નિરૂપણ એવું છે કે ધનજી સૂરાનાં વચનો સાંભળીને ગુર નયવિજયજીએ કાશીનો માર્ગ લીધો. આનો અર્થ એવો થાય કે ૧૬૯૯માં જ નયવિજયજી કાશી જવા રવાના થયા હતા. રવાના થતામાં વર્ષ બદલાયું હોય તો ૧૭૦૦માં એ નીકળ્યા હોય એમ બને. પરંતુ યશોવિજયજીના “(લઘુ)સ્યાદ્વાદરહસ્યની રચના સં.૧૭૦૧માં કપડવંજ પાસેના આંતરોલી ગામમાં થઈ છે. આ રચનાવર્ષ સાચું હોય તો ત્યાં સુધી કાશી જવાનું બન્યું નથી એમ ઠરે. સં.૧૭૮૧માં કે તે પછી તરત નયવિજયજી શિષ્યને લઈને કાશી માટે રવાના થયા હોય એમ બની શકે. સંભવ છે કે સુજસ.ને નિયવિજયનું સાવ ૧૨૯૯માં જવાનું અભિપ્રેત ન પણ
| SR No. | 005729 |
| Book Title | Upadhyay Yashovijayji Swadhyay Granth |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Pradyumnavijay, Jayant Kothari, Kantilal B Shah |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1993 |
| Total Pages | 366 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 7 MB |