Page Text
________________
ઉપાધ્યાય યશોવિજયનું જીવનવૃત્ત ઃ સંશોધનાત્મક અભ્યાસ [ ૭
જોઈએ. સં.૧૮૧૬માં લખાયેલી એક પ્રતમાં આ જશવિજયની પરંપરા પણ મળે છે - “વિજયપ્રભસૂરિશિ. પં.દ્ધિવિજયશિ. પં.ગુણવિજયશિ. પંજસોવિજયશિ. પરંગવિજયશિ. પં.તેજવિજય લિ.” આ પ્રત વિજયધર્મસૂરિના રાજ્યકાળમાં લખાયેલી છે તેથી ગુણવિજયશિ. જશવિજયે કરેલી વિજયધર્મસૂરિની પ્રશસ્તિ યથાર્થ ઠરે છે.
આમબધી રીતે વિચારતાં હાલને તબક્કે સુજસ.એ આપેલું દીક્ષાવર્ષ સં.૧૬૮૮ અને એને આધારે જેનું અનુમાન થઈ શકે એ જન્મવર્ષને જ સ્વીકારીને ચાલવું યોગ્ય છે. વિદ્યાભ્યાસ
સુજસ. વર્ણવે છે કે દીક્ષા પછી યશોવિજયજી ગુરુ પાસે સામાયિક વગેરે ભણ્યા અને એમનામાં શ્રુતજ્ઞાન – શાસ્ત્રજ્ઞાન સાકરમાં મીઠાશની જેમ પ્રસરી રહ્યું. ગુર એટલે નયવિજય જ અભિપ્રેત હોય એટલે તેઓ યશોવિજયજીના માત્ર દીક્ષાગુરુ જ નહીં વિદ્યાગુરુ પણ હતા. યશોવિજયજીએ પોતે નયવિજયને પ્રજ્ઞ’ અને વિદ્યાપ્રદા' કહેલા છે (જૈનતકભાષા વગેરેની પ્રશસ્તિ).
યશોવિજયજીએ કેટલેક સ્થાને નયવિજયના ગુરુભ્રાતા જીતવિજયજીને પોતાના વિદ્યાગુરુ તરીકે ઓળખાવ્યા છે (ઉપદેશરહસ્યપ્રકરણ', “ઐસ્તુતિચતુર્વિશતિકા' વગેરેમાં) અને એવું વર્ણન કર્યું છે કે એમનું કરુણાકલ્પવૃક્ષ મારા સમા નંદનવનમાં ફળ્યું. એ કલ્પવૃક્ષમાં શાસ્ત્રાભ્યાસ નવીન સુંદર અંકુર છે, પદોની વ્યુત્પત્તિ પલ્લવ છે, કાવ્ય અને અલંકાર પુષ્પ છે, તર્ક અને ન્યાયનો અભ્યાસ ફળ છે. (ઐન્દ્રસ્તુતિચતુર્વિશતિકા') આ પરથી બે હકીકત ફલિત થાય છે - એક, યશોવિજયજીનો વિદ્યાભ્યાસ જૈન શાસ્ત્ર પૂરતો મર્યાદિત નહોતો, વ્યાકરણ, કાવ્ય, તર્ક વગેરે સુધી વિસ્તરેલો હતો તથા બીજું એમણે નયવિજય ઉપરાંત જીતવિજય પાસે પણ અભ્યાસ કર્યો હતો અને એમના સર્વદેશીય વિદ્યાભ્યાસમાં જીતવિજયજીનો ફાળો હતો.
પોતાના વિદ્યાભ્યાસમાં ગચ્છનાયક વિજયદેવસૂરિના પટ્ટધર વિજયસિંહસૂરિની પ્રેરણા હતી એ યશોવિજયજી ભાવપૂર્વક નોંધે છે – એમના ઉદ્યમથી અને એમની હિતશિક્ષાથી મારો જ્ઞાનયોગ સંપૂર્ણ થયો (દ્રવ્યગુણપયયનો રાસ').
એમ પ્રતીત થાય છે કે યશોવિજયજીની તેજસ્વી બુદ્ધિ જોઈને એમના ગુરુઓએ એમના વિદ્યાભ્યાસમાં ઊંડો રસ લીધો છે અને યશોવિજયજીએ થોડાં વરસોમાં ઘણી વિદ્યાઓમાં પ્રવીણતા મેળવી છે.
રાજનગર(અમદાવાદ)માં સં.૧૬૯૯માં સંઘની સાક્ષીએ આઠ મહા અવધાન કર્યાનું સુજસ. કહે છે તે યશોવિજયે પ્રાપ્ત કરેલી વિદ્યાસિદ્ધિનું સૂચક છે. કાશીગમન
સુજસ. વર્ણવે છે કે યશોવિજયજીએ અમદાવાદમાં આઠ અવધાન કર્યા ત્યારે
| SR No. | 005729 |
| Book Title | Upadhyay Yashovijayji Swadhyay Granth |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Pradyumnavijay, Jayant Kothari, Kantilal B Shah |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1993 |
| Total Pages | 366 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 7 MB |