________________
શ્રી ગોડી પાર્શ્વનાથ અને યશોવિજયજીરચિત સ્તોત્ર ] ૨૪૭
સંપૂર્ણતઃ વિજય કર્યો હોવાની અને એમનું તેજ કામદાહક હોવાની હકીકત રજૂ કરતાં યશોવિજયજી કહે છે કે
—
स्मरः स्मारं स्मारं भवदवथुमुत्त्यैर्भवरिपोः
पुरस्ते चेदास्ते तदपि लभते तां बत दशाम् ।
रिपुर्वा मित्रं वा द्वयमपि समं हन्त ! सकृतोज्झितानां किं ब्रूमो जगति गतिरेषाऽस्ति विदिता ॥ ७ ॥
પોતાને મન શ્રી પાર્શ્વપ્રભુ જ પોતાનાં મા-બાપ, ભાઈ, આંખ, ગતિ, ત્રાતા, નિયંતા બધું છે; બીજા કોઈને તે ભજતા નથી; આમ અનન્ય ભક્તિની દુહાઈ દઈને દયાની યાચના કરતાં યશોવિજયજી કહે છે કે
-
पिता त्वं बन्धुस्त्वं त्वमिह नयनं त्वं मम गतिस्त्वमेवासि त्राता त्वमसि च नियन्ता नतनृपः । भजे नान्यं त्वत्तो जगति भगवन् ! दैवतधिया दयस्वातः प्रीतः प्रतिदिनमनन्तस्तुतिसृजम् ॥ १९ ॥ પાર્શ્વનાથપ્રભુ પહેલા ભવમાં મરુભૂતિ નામે એક ગૃહસ્થપુત્ર હતા. એમની પત્ની અને એમનો ભાઈ કમઠ દુરાચરણમાં પડ્યા. રાજા સમક્ષ કમઠની પત્નીએ ફરિયાદ કરી, ત્યારે કમઠે ઉદ્ધતાઈ બતાવી. તેથી રાજાએ તેને નગરમાંથી હદપાર કર્યો. મરુભૂતિએ પોતામાં અને ભાઈના ચિત્તને શાન્તિ મળે તે માટે ભાઈની ક્ષમા માગી, ત્યારે કમઠે તેના માથામાં પથ્થરનો ઘા કર્યો, અને મરુભૂતિનું મૃત્યુ થયું. તેમના દસમા ભવ સુધી કમઠ એમના પ્રત્યે વૈરભાવ જાળવીને જુદાજુદા જન્મો ધારણ કરતો રહે છે. પાર્શ્વનાથચરિત્ર સાથે સંકળાયેલું આ કમઠાખ્યાન છે. પાર્શ્વનાથ ભગવાને લાકડામાંથી બળતા સર્પને બહાર કાઢીને તેને નમસ્કાર મહામંત્રનું શ્રવણ કરાવ્યું અને એ દ્વારા ઇન્દ્ર જેટલી ઉચ્ચ પદવીએ પહોંચાડ્યો. આ છે ધરણેન્દ્રને લગતું આખ્યાન. દયાની દિવ્ય દ્યુતિનું સ્મરણ કરાવતાં આ કથાનકો વણી લઈને કાકુપ્રશ્ન કરતાં યશોવિજયજી કહે છે કે
-
ज्वलन् ज्वालाजालैर्ज्वलनजनितैर्देव । भवता बहिः कृष्टः काष्ठात् कमठहठपूरैः सह दितात् । नमस्कारैः स्फारैर्दलितदुरितः सद्गुणफणी किमद्यापि प्रापि प्रथितयशसा नेन्द्रपदवीम् ||२२||
શ્રી પાર્શ્વનાથપ્રભુનો પ્રતાપ જગતમાં પ્રસરે ત્યારે શું-શું થાય છે તે દર્શાવવા જિનને અને સૂર્યને એમ બન્નેને લાગુ પડે તે રીતે શ્લેષાનુપ્રણીત ઉપમાનો સુંદર પ્રયોગ કરતાં ઉપાધ્યાયજી કહે છે કે
विकासः पद्मानां भवति तमसामप्युपशमः प्रलीयन्ते दोषा व्रजति भवपङ्कोऽपि विलयम् ।