________________
૧૫૮ પ ઉપાધ્યાય યશોવિજયે સ્વાધ્યાય ગ્રંથ
वचन, काय का कोई विकल्पप्रसंग नहीं रहता, जैसा कि वैदान्तसंमत अन्तिम ब्रह्मबोध वाले को प्रपञ्च में किसी भी प्रकार की सत्त्वप्रतीति नहीं रहती।
સંદર્ભ (१) ज्ञानबिन्दुप्रकरण, श्रीमद् यशोविजयोपाध्याय, सिंघी जैन ग्रन्थमाला, संवत् १९९८. (२) दर्शन और चिन्तन, पण्डित सुखलालजी, गुजरात विद्यासभा, अहमदाबाद, संवत्
२०१३ (3) Studies in Jain Philosophy, Nathmal Tatia, Jain Cultural Research
Society, Calcutta, 1951.
ઉપાધ્યાયજીના જૈન તત્ત્વજ્ઞાન, આચાર, અલંકાર, છંદ વગેરે અન્ય વિષયોના ગ્રંથોને બાદ કરી માત્ર જૈન ન્યાયવિષયક ગ્રંથો ઉપર નજર નાખીએ તો એમ કહેવું પડે છે કે, સિદ્ધસેન ને સમંતભદ્રથી વાદિદેવસૂરિ અને હેમચંદ્ર સુધીમાં જૈને ન્યાયનો આત્મા જેટલો વિકસિત થયો હતો. તે પૂરેપૂરો ઉપાધ્યાયજીના તર્કગ્રંથોમાં મૂર્તિમાનું થાય છે અને વધારામાં તે ઉપર એક કુશળ ચિત્રકારની પેઠે તેઓએ એવા સૂક્ષ્મતાના, સ્પષ્ટતાના અને સમન્વયના રંગો પૂર્યા છે કે જેનાથી મુદિતમના થઈ આપોઆપ એમ કહેવાઈ જાય છે કે, પહેલા ત્રણ યુગનું બંને દિગંબર અને શ્વેતાંબર) સંપ્રદાયનું જેને ન્યાયવિષયક સાહિત્ય કદાચ ન હોય અને માત્ર ઉપાધ્યાયજીનું જૈન ન્યાયવિષયક સંપૂર્ણ સાહિત્ય ઉપલબ્ધ હોય તો જૈન વાડ્મય કૃતકૃત્ય છે.
૫. સુખલાલજી (જૈન ન્યાયનો ક્રમિક વિકાસ')
