________________
ભવ ભાવના પ્રકરણ ભાગ -૨
तिरश्चामतिभारारोपणादि स्मरयित्वा स्कंधेषु
आरुह्य असुरास्तेषां भारेण भंजयन्ति अंगानि ।। १५७ ।।
ગાથાર્થ : તિર્યંચો ઉપર અતિભાર-આરોપણને યાદ કરાવીને પરમાધામીઓ નારકોની કાંધ પર ચડીને ભાર આપીને તેઓના અંગોને ભાંગે છે. (૧૫૭)
गतार्था । नवरं पर्वतादिसमभारमात्मानं कृत्वा तत्स्कन्धेष्वारोहन्ति, वज्रमयाराभिर्गृह्णन्ति कशादिभिश्च ताडयन्तीति दृश्यं । प्रकारान्तरवेदनानां सूत्रत एव पातनामाह -
५७
ટીકાર્થ : ગાથાર્થ સુગમ છે પણ પર્વતાદિ સમાન ભાર (વજન) વાળા પોતાના શરીરને વિકુર્તીને નારકોની કાંધ ૫૨ ચડે છે. વજ્રમય આરાઓથી પકડે છે અને ચાબુકોથી ફટકારે છે એમ જાણવું.
जेसिं च अइसएणं गिद्धी सहाइएसु विसएसु ।
आसि इहंताणं पि हु विवागमेयं पयासंति । । १५८ ।।
येषां च अतिशयेन गृद्धिः शब्दादिषु विषयेषु
आसीदिह तेषामपि खलु विपाकमेव प्रकाशयन्ति । । १५८ ।।
ગાથાર્થ : જેઓને શબ્દાદિ વિષયોમાં અતિશય આસક્તિ હતી તેઓનો પણ અહીં કર્મનો જે વિપાક थाय छे तेने बतावे छे. (१५८)
गतार्था : तत्र शब्दरुप विषय गृद्धि-विपाकमेक गाथया प्राह
તેમાં શબ્દ અને રૂપના વિષયની આસક્તિના વિપાકને એક ગાથાથી જણાવે છે. तत्ततउमाइयाइं खिवंति सवणेसु तह य दिट्ठीए । संतावुव्वेयविधायहेऊरूवाणि दंसंति ।। १५९ ।।
-
तप्तत्रप्वादिकान् क्षिपन्ति श्रवणयोः तथा च दृष्ट्यां संतापोद्वेगविधायकहेतुरूपाणि दर्शयन्ति । । १५९ ।
ગાથાર્થ : પરમાધામીઓ નારકોના કાનમાં તપેલા સીસાદિના રસને રેડે છે તથા આંખોને સંતાપ, ઉદ્વેગ અને વિઘાત કરે તેવા રૂપો વિકુર્તીને બતાવે છે. (૧૫૯)
येषां मधुरगीतपरयुवत्याद्यनुकूलमन्मनभाषितादिशब्देषु पूर्वं गृद्धिरिहाऽऽसीत् तेषां श्रवणेषु तां स्मारयित्वा उत्कलिततप्ततैलादीनि क्षिपन्ति, येषां तु परयुवत्यादिरूपविषये वदननयनाधरपल्लवकटाक्षक्षेपप्रेक्षितकक्षावक्षोजनाभिमण्डलत्रिवलीतरंगितोदरकाञ्चीपदोरुस्तम्भाद्यवलोकने गृद्धिरतिशयेन आसीत् तेषां दृष्टेर्महासन्तापकारीणि परमोद्वेगजनकानि सर्वथा स्फोटनस्वरूपविघातहेतुभूतानि रूपाणि विस्फुर्जत्स्फुलिङ्गमालाज्वालाकरालानि तप्तताम्रमयपुत्तलिकादीनि दर्शयन्ति ।
· ટીકાર્થ : જેઓને પૂર્વે મધુર ગીતોમાં તથા પરસ્ત્રીને અનુકૂળ કાનાફૂંસીને ક૨ના૨ા વચનાદિ શબ્દો ઉપર આસક્તિ હતી તેઓના કાનમાં તે વાતોને યાદ કરાવીને ઉકાળેલા-તપાવેલા તેલ વગેરે નાખે છે.