________________
૧૭૪
ભવ ભાવના પ્રકરણ ભાગ- ૨
દીક્ષાને ગ્રહણ કરી. પછી રાજા કેવળી વડે બતાવાયેલા સમ્યગ્ માર્ગથી, સર્વમોહના વ્યાપારથી રહિત એવી નિવૃત્તિપુરીમાં ગયો.
अन्ये तु विभवादिसम्पन्ना अपि जरासमागमेन दूयन्त इति दर्शयति -
અને બીજાઓ પણ વિભવાદિથી યુક્ત હોવા છતાં પણ જરાના સમાગમથી દુભાય છે તેને બતાવે છે. अने उण सव्वंगं गसिया जररक्खसीइ जायंति ।
रमणीण सज्जणाण य हसणिज्जा सोअणिज्जा य ।।२९७ ।।
अन्ये पुनः सर्वांगं ग्रसिता जराराक्षस्या जायन्ते
रमणीनां स्वजनानाञ्च हसनीयाः शोचनीयाश्च ।। २९७ ।।
ગાથાર્થ : અને બીજા જીવો જરા રાક્ષસીથી સર્વ અંગમાં ગ્રસાયેલા સ્ત્રી વર્ગને હસવા યોગ્ય તથા સજ્જન વર્ગને શોક ક૨વા યોગ્ય થાય છે.
अन्ये तु तरुणा विभविनो रूपादिगुणान्विता अपि भूत्वा पश्चादकस्माज्जराराक्षसीग्रस्ता रमणीनां हसनीयाः सज्जनानां शोचनीयाश्च जायन्त इति ।। तदेवं ये विभवनयपराः विभविनो नीतिमन्तश्चेत्यर्थः तेषामपि न केवलं गर्भवासो वा बालत्वं वा, तारुण्यमपि विडम्बनास्पदमेव, ये तु दारिद्र्योपहता अनीतिमन्तश्च तेषामनीतिमतां परयुवतिरमणपरद्रव्यहरणवधवैरकलहनिरतानां दुर्नयधनानां नित्यं यानीह भवेऽपि दुःखानि तानि को वर्णयितुं शक्नोतीति दर्शयन्नाह
ટીકાર્થ : બીજા કેટલાક જીવો તરુણાવસ્થામાં વિભવવાળા હોય રૂપાદિ ગુણોથી યુક્ત હોય છતાં પાછળથી એકા-એક જરારૂપી રાક્ષસીથી ગ્રસ્ત થયેલા સ્ત્રી વર્ગને હસવા યોગ્ય બને છે અને સજ્જનોને શોચનીય બને छे.
એ પ્રમાણે જેઓ વિભવવાળા છે અને નીતિમાન છે તેઓનો ગર્ભવાસ કે બાળપણ ફક્ત દુ:ખવાળું છે એવું નથી. તેઓનું યૌવનપણું પણ દુ:ખનું સ્થાન છે. તથા જેઓ દારિદ્રચથી હણાયેલ છે તથા પરસ્ત્રી ૨મણ કરનારા, પરદ્રવ્ય હરણ કરનારા તથા વધ-વૈર અને કલહમાં નિરત એવા અનીતિમાન જીવોને આ ભવમાં પણ જેવા દુ:ખો છે તેનું વર્ણન ક૨વા કોણ સમર્થ છે તેને બતાવે છે.
इय विहवणयपराणवि तारुण्णं पि हु विडंबणाट्ठाणं । जे उण दारिद्दहया अनीइमंताण ताणं तु ।। २९८ ।। परजुवइरमणपरदव्वहरणवहवेरकलहनिरयाणं । दुत्रयधणाण निज्जं दुहाई को वनिउं तरइ ? ।।२९९।। एवं विभवनयपराणामपि तारुण्यं खलु विडंबनास्थानं ये पुनर्दारिद्र्यहताः अनीतिमतां तेषां तु ।। २९८ । । परयुवतिरमणपरद्रव्यहरणवधवैरकलहनिरतानां
दुर्नयधनानां नित्यं दुःखानि को वर्णयितुं शक्नोति ? ।। २९९ ।। (युग्मं )