________________
મક ભાવના પ્રકરણ ભાગ- ૨
૧૧
આ પ્રમાણે સર્વ વ્યતિકરને સાંભળીને સંવિગ્ન થયેલા વસુદત્તે કેવળીની પાસે ધર્મ સાંભળીને પુત્રને કુટુંબનો ભાર સોંપીને કેવળીની પાસે દીક્ષા લીધી. (૨૧).
એ પ્રમાણે તિર્યંચો અસંખ્યાતા હોવાથી તે પ્રત્યેકનું સ્વરૂપ કહેવું અશક્ય હોવાથી ઉપસંહાર કરતા કહે
इय तिरियमसंखेसुं दीवसमुद्देसु उड्डमहलोए । विविहा तिरिया दुक्खं च बहुविहं केत्तियं भणिमो ? ।।२४३।। हिमपरिएसुसरिसरवरेसु सीयलसमीरसुढियंगा। हिययं फुडिऊण मया बहवे दीसंति जंतिरिया ।।२४४।। वासारत्ते तरुभूमिनिस्सिया रनजलपवाहेहिं । वुझंति असंखा तह मरंति सीएण विज्झडिया ।।२४५।। को ताण अणाहाणं रन्ने तिरियाण वाहिविहुराणं । भुयगाइडंकियाण य कुणइ तिगिच्छं व मंतं वा ? ।।२४६।। वसणच्छेयं नासाइविंधणं पुच्छकनकप्परणं । बंधणताडणडंभणदुहाई तिरिएसुऽणंताई ।।२४७।। मुद्धजणवंचणेणं कूडतुलाकूडमाणकरणेण । अट्टवसट्टोवगमेण देहघरसयणचिंताहिं ।।२४८।। कूडक्कयकरणेणं अणंतसो नियडिनडियचित्तेहिं । सावत्थीवणिएहिं व तिरियाउं बज्झए एयं ।।२४९।। एवं तिर्यगसंख्येषु द्वीपसमुद्रेषु ऊर्ध्वमधोलोके विविधास्तिर्यंचो दुःखं च बहुविधं कियद् भणामः ।।२४३।। हिमपरिणतेषु सरित्सरोवरेषु शीतलतुषारसंकुचितांगा: हृदयं स्फोटयित्वा मृता बहवो दृश्यन्ते यत् तिर्यञ्चः ।।२४४।। वर्षाराने तरुवभूमिनिश्रिता अरण्यजलप्रवाहेण उह्यन्ते अनेकास्तथा म्रियन्ते शीतेन विषण्णाः ।।२४५।। कस्तेषामनाथामनामरण्ये तिरश्चां व्याधिविधुराणां भुजगादिदष्टानामपि च करोति चिकित्सां वा मन्त्रं वा ।।२४६।।
