________________
Leભાવના પ્રકરણ ભાગ - ૨
૧૧
जूहवइत्ते पजलियवणदवे निरवलंबचरणस्स । मेहकुमारस्स व दुहमणंतसो तुह समुप्पन्नं ।।२२८ ।। लुब्धः स्पर्श करेण्वा वारिषु निपतितो दीन: क्षीयते दन्ती नाडीनियंत्रितः शुष्कवृक्षे ।।२२३।। विन्ध्यरतानि स्मृत्वा क्षीयमाणो निविडशृंखलाबद्धः विद्धः शिरसि शितांकुशेन उषितोऽसि गजजन्मनि ।।२२४।। श्रुत्वा सिंहनादं पूर्वमपि विमुक्तजीविताशस्य निपतत्सिंहनखरस्य तत्र किं तव दुःखं कथयामः ? ।।२२५ ।। बिशिनीबिशानि सल्लकीदलानि स्मृत्वा जीर्णवासस्य कवलान् गृह्णान् आरादिकैः कथं कथं न विद्धः ? ।।२२६ ।। प्रतिकुंजरकठिनविस्तीर्णदशनक्षतगलितपूयरुधिरोघः परिष्वष्कितकृमिजालो गतोऽसि तत्रैव पंचत्वम् ।।२२७।। यूथपतित्वे प्रज्वलितवनदवे निरवलम्बचरणस्य
मेघकुमारस्येव दुःखमनन्तशस्तव समुत्पन्नम् ।।२२८ ।। ગાથાર્થ : સ્પર્શેન્દ્રિયમાં આસક્ત થયેલો હાથી હાથીણીમાં મોહિત થયેલો વારીમાં પડ્યો અને ३२.tथी सूवृक्षम येतो, हीन, भ२९॥ पामे छे. (२२3) વિધ્યપર્વતમાં કરેલી રતિ ક્રિીડાઓને યાદ કરીને ઝૂરતો, નિબિડ સાંકળથી બંધાયેલો, હાથીના मम तुं ती संशव भाथामा वींधायो छ - (२२४) - પૂર્વાણ સિંહનાદને સાંભળીને, જીવિતની આશાથી મુકાયેલો અને ત્રાકટેલા સિંહના નહોરનું જે દુઃખ તે અનુભવ્યું તે ભવનું અમે શું વર્ણન કરીએ ? (૨૨૫)
કમળના નાળોને તથા શલ્કીના પાંદડાઓને યાદ કરીને, જીર્ણ ઘાસના કોળીયાને ગ્રહણ નહીં કરતો આરોથી અંકુશોથી તું કઈ કઈ રીતે વીંધાયો નથી ? (૨૨૩)
દુશ્મન હાથીના કઠણ અને મોટા દાંતથી કરાયેલ જખમ (ક્ષત)માંથી ગળતા છે પરુ અને લોહીના સમૂહો જેના, સળવળતો છે કૃમિઓનો સમૂહ જેમાં એવો તું ત્યાં જ મૃત્યુ પામ્યો. (૨૨૭)
યૂથપતિ હાથીના ભવમાં દાવાનળ પ્રજ્વલિત થયે છતે, મેઘકુમારની જેમ આધાર (ટેકા) વિના ઉપર રાખેલા પગવાળા એવા તને અનંતવાર દુ:ખ ઉત્પન્ન થયું છે. (૨૨૮)
इहाटव्यां बृहत्करिण: किलैव ध्रियन्ते-वारिनामिका महती गर्ता खन्यते, इयं चासारकाष्ठस्तृणरेण्वादिभिश्चाच्छाद्यते, तस्याश्च अपरभागे करेणुका ध्रियते, तत्स्पर्श च लुब्धो वनकरी धावति, स च रागान्धो गर्तामपश्यंस्तस्यामधो • વારી એટલે હાથીને ફસાવા માટે ખોદેલ મોટો ખાડો