Bharat Bahubali Mahakavyam

SR No.: 005718
Original Sutra Author: N/A
Author: Sulochanashreeji
Publisher: Vishvakalyan Prakashan Trust Mehsana
Publication Year: 2000
Total Pages: 288
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 7 MB

Page 145

ઘણા કાળથી સેવેલી ચારિત્રની મર્યાદા સ્ત્રીઓના હાવભાવ ને કટાક્ષથી ક્ષણ માત્રમાં વિચ્છિન્ન થઈ જાય છે, તેમ હસ્તિસેનાના હાથીઓ ખૂજલી મટાવવા માટે માર્ગમાં આવતાં વૃક્ષોનાં થડ સાથે ઘસાવાથી વૃક્ષોની છાલો ઊખડી જતી હતી.'
विद्याधरैयॊमपथो जगाहे, ततोनिधानैर्वडवामुखं च ।
भूचारिभिर्भूमितलं च सैवं, बभूव गङ्गेव चमूस्त्रिमार्याम् ||४०।। વિદ્યાધરો વડે આકાશમાર્ગમાં, નિધાનો વડે પાતાળલોકમાં અને પાયદળ વડે પૃથ્વીલોકમાં વહેંચાયેલી સેના ગંગાની જેમ ત્રિપથગા બની ગઈ.
प्रवर्तितैस्तबलकामचारैर्विषीदतिस्मायननिम्नगापि ।
सद्यो नवोदेव रसोनकत्वपकैककालुष्यभरातिदीना ||४१।। વિશાળ સેનાના સ્વેચ્છાપૂર્વક ચાલવાથી માર્ગમાં આવતી નદીઓનાં પાણી ઓછાં થઈ જવાથી, કાદવરૂપી મલિનતાને ધારણ કરતી નદીઓ નવોઢા સ્ત્રીની જેમ વિષાદવાળી બની ગઈ.
नाव्या नदी सुप्रतरा बभूव, प्रकाशमासीद् गहनं वनं च । स्थलान्यभूवन् सलिलाशयाश्च, क्रमाद् बलैरस्य जयोद्यतस्य ।।२।। શત્રુ પર વિજય પ્રાપ્ત કરવા માટે ઉદ્યત થયેલી ભરતરાજાની સેના માટે અનુક્રમે નૌકા દ્વારા તરવા યોગ્ય નદીઓ તરવાને યોગ્ય બની ગઈ. ગહન વન પ્રકાશિત થઈ ગયું અને જળસ્થાનો પણ સ્થળભૂમિરૂપ બની ગયાં.
सुषेणसैन्याधिपतिः समेत्य, जगाद राजानमिदं स्वसैन्यम् ।
तापाल्ललाटंतपसप्तसप्तेर्विषीदति व्रात इवांडजानाम् ।।४३।। - સુષેણ સેનાપતિએ ભરત મહારાજા પાસે આવીને નિવેદન કર્યું : “મહારાજા ! મધ્યાહ્ન સમયની ગરમીમાં જેમ પક્ષીઓનો સમૂહ તાપથી ત્રાસી જાય છે તેમ અમારી સેનાના સૈનિકો સૂર્યના તાપની સખત ગરમીથી ત્રાસી ગયા છે.”
बन्धूकरपुष्पाणि विकासवन्ति, वीक्षस्व सिन्दूरभरच्छवीनि ।
वियोगिंवक्षस्थलशोणिताक्ता, बाणाः किमेते स्मरवीरमुक्ताः ||४४ || રાજન ! સિંદૂરથી અધિક કાંતિવાળા બપૈયાનાં (કેશુડાનાં) લાલ પુષ્પોં ધરતી પર પ્રસરી ગયાં છે. તેને આપ જુઓ ! તે જાણે વીર કામદેવે છોડેલાં બાણો ના હોય ! અથવા તો વિરહીજનોનાં આર્ટ હૃદયના રુધિરથી સીંચાયેલાં ના હોય!
तीक्ष्णांशुतप्त्या परितप्यमानाः, प्रसूननेत्रैर्मकरन्दवाष्पान् । विमुञ्चती प्रेयसि सापराधे, लता मृगाक्षीरिव पश्य राजन् !||४५।। રાજન ! આપ આ લતાઓ તરફ નજર નાખો ! પ્રિય પતિ પ્રત્યેનો અપરાધ થયા પછી દુઃખી ૧. વડવાનુp-(તારં વડવાબુદ્ધ - આ પા૫) ૨. ન્યૂ-બપૈયા નામના કૂલ (વન્યૂ વન્યુનીવ: • કરવ૬)
શ્રી ભરતબાહુબલિ મહાકાવ્યમ્ ૦ ૧૨૯