________________
વિભુ વર્ધમાનની વિગ્રહિક વિભૂતિ
૧૧૧
ભગવતીસૂવ નામના પાંચમા અંગ ( શ ૧, ઉ ૧)માંના “વાવ સમોસાળંથી વર્ધમાન પ્રભુને વર્ણ, સમવસરણ પર્યન્ત કહે એમ એના ટીકાકાર અભયદેવસૂરિએ સૂચવ્યું છે. મહાવીર સ્વામીના દેહનું આબેહુબ વર્ણન ઔષપાતિક સૂત્રમાં આપેલું છે અને એ વર્ણન પ્રભુ ચંપાપુરી પધાર્યા તે સમયનું છે. એની અત્ર નીચે મુજબ નોંધ કરવામાં આવે છે –
પ્રભુ મહાવીરનું શરીર સાત હાથ જેટલું ઊંચું હતું. તેમનું સંસ્થાન સમચતુરઢ” અને સંવનન “વજsષભનારાચ” હતું. તેમના દેહાંતવતી પવનને વેગ અનુલેમ-અનુકૂળ હતે. તેમની ગ્રહણ કંક પક્ષીના જેવી હતી તેમની આહાર પચાવવાની શક્તિ કપોતના જેવી હતી. તેમને અપાનદેશ શનિ (પક્ષી)ની પેઠે પરીષેત્સર્ગથી નિર્લેપ હતું. તેમનાં પડખાં અને જઘા પરિણત યાને વિશિષ્ટ પરિણામવાળાં અને સુજાત હતાં તેમનું વદન પદ્ધ અને ઉત્પલના જેવી સુવાસવાળા
1. પ્રભુ મહાવીરનું વર્ણન સૂર્યપ્રજ્ઞપ્તિની મલયગિરિરિકત ટીકામાં છે. એ વર્ણન સાથે મહ બુદ્ધના વર્ણનની સંતુલના A. Weber દ્વારા થયેલી છે. જુઓ “Uber ein Fragment der Bhagavat” (Zweiter theil, Appendix I ) Berlin, 1887. આના બીજા પરિશિષ્ટમાં ભગવતીસૂત્ર મુજબ ઇન્દ્રભૂતિ ગૌતમ ગણધાદેવનું વર્ણન છે. એ વર્ણન અનુસાર જંબુસ્વામીનું વર્ણન ઘટાવી લેવ ની વિપાકવ ( અ. ૧ )ના પ્રારંભમાં ભલામણ કરાયેલી છે.
૨. એમના પ્રથમ શિષ્ય ઇન્દ્રભૂતિ ગૌતમ ગણધરનું શરીર પણ એટલું જ ઊંચું. હતું.
છે. ગુદાય.
